Hemolyse is de afbraak van rode bloedcellen (RBC). Een stof die hemolyse veroorzaakt, is een hemolysine. Brown (1919) introduceerde drie termen alfa, bèta en gamma om drie typen streptokokken aan te duiden op basis van hemolytische reacties waargenomen op bloedagarplaten.
Beta-hemolytische streptokokken
Beta-hemolyse ( β-hemolyse) is geassocieerd met volledige lysis van rode bloedcellen rondom de kolonie. Beta-hemolyse wordt veroorzaakt door twee hemolysinen O en S; de eerste is inactief in aanwezigheid van zuurstof. Het steken van de plaat verhoogt dus de intensiteit van de hemolysereactie. S is een zuurstofstabiel cytotoxine.
Het vertoont een brede zone (2-4 mm breed). Beta-hemolyse is duidelijker wanneer de plaat anaëroob is geïncubeerd. Het zijn over het algemeen commensalen van keel en veroorzaken opportunistische infecties.
Voorbeelden: Streptococcus pyogenes of bèta-hemolytische streptokokken van groep A (GAS).
Zwak bèta-hemolytische soorten: Streptococcus agalactiae, Clostridium perfringens, Listeria monocytogenes
Alfa-hemolytische streptokokken
Alfa-hemolyse (α-hemolyse) is een gedeeltelijke of “groene” hemolyse die wordt geassocieerd met een vermindering van de hemoglobine van rode bloedcellen. Alfa-hemolyse wordt veroorzaakt door waterstofperoxide geproduceerd door de bacterie, waarbij hemoglobine wordt geoxideerd tot groen methemoglobine.
Het vertoont onvolledige hemolyse met een breedte van 1-2 mm. Persistentie van sommige niet-gehemoliseerde RBCs kan microscopisch worden gezien.
Voorbeelden: Streptococcus pneumoniae en een groep orale streptokokken (Streptococcus viridans of viridans streptokokken)
Gamma-hemolytische (niet-hemolytische) streptokokken
Kolonies vertonen geen typische alfa- of bèta-hemolyse. Er kan echter sprake zijn van , lichte verkleuring in het medium. De streptokokken opgenomen in deze groep is meestal niet pathogeen.
Voorbeelden: Enterococcus faecalis (voorheen “Groep D Strep” genoemd)