Het corpus callosum is een grote, C-vormige zenuwvezelbundel die onder de hersenschors wordt gevonden. Het strekt zich uit over de middellijn van de hersenen en verbindt de linker en rechter hersenhelft. Het vormt de grootste verzameling witte-stofweefsel in de hersenen.
Wat is het corpus callosum en wat doet het?
Aan begrijp de rol van het corpus callosum, het is allereerst belangrijk om te onthouden dat de hersenen zijn verdeeld in twee hersenhelften (rechts en links). De hemisferen zijn van elkaar onderscheiden door een lange groef die de mediale longitudinale spleet wordt genoemd. Op grote schaal zijn de twee hersenhelften bijna identiek, maar op microscopisch en functioneel niveau zijn er enkele verschillen.
Wanneer informatie zoals sensorische gegevens naar de hersenen worden gestuurd het wordt typisch als eerste ontvangen in één halfrond. Wanneer u bijvoorbeeld op uw toetsenbord typt, wordt informatie over het gevoel van de toetsen van uw rechterhand naar de primaire somatosensorische cortex aan de linkerkant van uw hersenen gestuurd. Die informatie moet dan echter ook met de rechterkant van uw hersenen worden gedeeld. Dat is waar het corpus callosum in het spel komt. Het is een grote bundel vezels die de linker- en rechterhersenhelft met elkaar verbindt, en het draagt informatie die in de ene hemisfeer is ontvangen over naar de andere.
Patiënten met een gespleten brein
In de tweede helft van de twintigste eeuw bestudeerden Roger Sperry, Michael Gazzaniga en anderen patiënten bij wie het corpus callosum was doorgesneden in een procedure die een corpus callosotomie wordt genoemd. De procedure wordt normaal gesproken uitgevoerd als een laatste redmiddel voor epilepsie, omdat het kan voorkomen dat aanvallen zich van de ene hersenhelft naar de andere verspreiden. De patiënten werden bekend als patiënten met gespleten hersenen.
Verrassend genoeg kan een corpus callosotomie worden voltooid zonder ernstige bijwerkingen; de bijwerkingen die verschijnen zijn vaak taalgerelateerd. Sperry en Gazzaniga hebben de taalachterstanden bij callosotomiepatiënten in detail onderzocht. Tijdens het proces leerden ze een aantal interessante dingen over hoe taalcentra zijn verdeeld over de hersenhelften en hoe het corpus callosum de communicatie tussen de twee hersenhelften vergemakkelijkt.
Sperry en Gazzaniga gaven patiënten met een gespleten brein visuele stimuli, maar alleen aan één oog tegelijk. Ze zouden bijvoorbeeld een afbeelding van een bloem aan het rechteroog laten zien, maar het linkeroog bedekken. Ze ontdekten dat patiënten met een gespleten brein, wanneer ze een visueel beeld alleen aan hun linkeroog kregen, het object op de afbeelding geen naam konden geven.