Wulgata (z łacińskiego editio vulgata: „wersja powszechna”), łacińska Biblia używana przez Kościół rzymskokatolicki, głównie przetłumaczona przez św. Hieronima. W 382 r. Papież Damazy zlecił Hieronimowi, czołowemu biblistowi swoich czasów, sporządzenie akceptowalnej łacińskiej wersji Biblii na podstawie różnych ówczesnych tłumaczeń. Jego poprawione łacińskie tłumaczenie Ewangelii ukazało się około 383 r. Używając greckiej wersji Septuaginty Starego Testamentu , wydał nowe łacińskie tłumaczenia Psalmów (tzw. psałterz galikański), Księgi Hioba i kilku innych ksiąg. Później uznał, że Septuaginta jest niezadowalająca i zaczął tłumaczyć cały Stary Testament z oryginalnych wersji hebrajskich, proces, który ukończył około 405.
Marie-Lan Nguyen
Tłumaczenie Hieronima nie zostało od razu zaakceptowane, ale pochodzi z połowy VI wieku Powszechnie używano całej Biblii ze wszystkimi oddzielnymi księgami oprawionymi w jedną okładkę. Zwykle zawierało tłumaczenie Starego Testamentu Hieronima z języka hebrajskiego, z wyjątkiem psalmów; jego psałterz galijski; jego tłumaczenie ksiąg Tobiasza (Tobiasza) i Judyty (apokryficzne w kanonie żydowskim i protestanckim); i jego rewizja Ewangelii. Pozostała część Nowego Testamentu została zaczerpnięta ze starszych wersji łacińskich, które mogły zostać nieco poprawione przez Hieronima. Niektóre inne książki znalezione w Septuagincie – Apokryfy dla protestantów i Żydów; księgi deuterokanoniczne dla rzymskich katolików – zostały włączone ze starszych wersji.
Różni redaktorzy i korektorzy tworzyli przez lata poprawione teksty Wulgaty. Uniwersytet Paryski wydał ważne wydanie w XIII wieku. Jego głównym celem było zapewnienie uzgodnionego standardu nauczania i debaty teologicznej. Najwcześniejsze drukowane Biblie Wulgaty były oparte na tym wydaniu paryskim.
W 1546 roku Sobór Trydencki zadekretował, że Wulgata jest wyłącznym autorytetem dla Biblii w języku łacińskim, ale wymagał również, aby była drukowana z jak najmniejszą liczbą możliwe usterki. Tak zwana Wulgata Klementynki, wydana przez papieża Klemensa VIII w 1592 r., Stała się autorytatywnym tekstem biblijnym Kościoła rzymskokatolickiego. Stąd wersja Confraternity została przetłumaczona w 1941 roku.
W dzisiejszych czasach powstały różne krytyczne wydania. W 1965 r. Sobór Watykański II powołał komisję do rewizji Wulgaty, aw 1979 r. Opublikowano Nova Vulgata. Został ogłoszony przez papieża Jana Pawła II jako oficjalny łaciński tekst Kościoła rzymskokatolickiego, podobnie jak drugie wydanie wydane w 1986 roku.