Margaret Thatcher (Polski)

Premier

Thatcher doprowadziła konserwatystów do decydującego zwycięstwa wyborczego w 1979 r. Po serii poważnych strajków poprzedniej zimy (tzw. „Zima niezadowolenia”) pod rządami Partii Pracy Jamesa Callaghana. Jako premier reprezentujący nowo energiczne prawe skrzydło Partii Konserwatywnej („Dries”, jak się później nazywali, w przeciwieństwie do umiarkowanych torysów w starym stylu lub „Wets”), Thatcher opowiadał się za większą niezależnością jednostki od państwa; zaprzestaniem rzekomej nadmiernej ingerencji rządu w gospodarkę, w tym prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i sprzedaży mieszkań komunalnych lokatorom; zmniejszenie wydatków na cele socjalne usługi, takie jak opieka zdrowotna, edukacja i mieszkalnictwo, ograniczenia drukowania pieniędzy zgodnie z ekonomiczną doktryną monetaryzmu oraz prawne ograniczenia dotyczące związków zawodowych. Termin thatcheryzm zaczął odnosić się nie tylko do Ta polityka, ale także pewne aspekty jej poglądów etycznych i stylu osobistego, w tym absolutyzm moralny, zaciekły nacjonalizm, żarliwe poszanowanie interesów jednostki oraz bojowe, bezkompromisowe podejście do osiągania celów politycznych.

Jej pierwsza kadencja miała wpływ głównie ekonomiczny. Dziedzicząc słabą gospodarkę, zredukowała lub wyeliminowała niektóre regulacje rządowe i dotacje dla przedsiębiorstw, tym samym oczyszczając przemysł wytwórczy z wielu nieefektywnych – ale także z niektórych nienagannych – firm. Rezultatem był dramatyczny wzrost bezrobocia, z 1,3 miliona w 1979 roku do ponad dwukrotnie więcej niż dwa lata później. W tym samym czasie inflacja podwoiła się w ciągu zaledwie 14 miesięcy do ponad 20 procent, a produkcja przemysłowa gwałtownie spadła. Chociaż inflacja spadła, a produkcja wzrosła przed końcem jej pierwszej kadencji, bezrobocie nadal rosło, osiągając ponad trzy miliony w 1986 roku.

Thatcher rozpoczęła ambitny program prywatyzacji państwowego przemysłu i usług publicznych , w tym lotnictwo, telewizja i radio, gaz i elektryczność, woda, państwowe linie lotnicze i British Steel. Pod koniec lat 80. liczba indywidualnych akcjonariuszy potroiła się, a rząd sprzedał ich najemcom 1,5 miliona publicznych mieszkań.

Niemniej rosnące bezrobocie i napięcia społeczne podczas jej pierwszej kadencji sprawiły, że głęboko niepopularne. Jej niepopularność zapewniłaby jej porażkę w wyborach parlamentarnych w 1983 r., Gdyby nie dwa czynniki: wojna o Falklandy (1982) między Wielką Brytanią a Argentyną, o posiadanie odległej brytyjskiej zależności na południowym Atlantyku oraz głębokie podziały w Partia Pracy, która zakwestionowała wybory w radykalnym manifeście, który krytycy nazwali „najdłuższym listem o samobójstwie w historii”. Thatcher wygrał wybory na drugą kadencję w lawinowym upadku – największym zwycięstwie od wielkiego sukcesu Partii Pracy w 1945 roku – zdobywając 144 parlamentarną większość z nieco ponad 42 procentami głosów.

Thatcher weszła na urząd, obiecując ograniczyć potęga związków, które pokazały, że potrafią doprowadzić kraj do zastoju podczas sześciu tygodni strajków zimą 1978–79. Jej rząd przyjął szereg środków mających na celu osłabienie zdolności związków do organizowania i organizowania strajków, w tym prawa, które zakazały zamkniętego sklepu, wymagały od związków sondowania swoich członków przed zarządzeniem strajku, zakazały strajków współczujących i uczyniły związki odpowiedzialnymi za szkody wyrządzone przez ich członków. W 1984 r. Krajowy Związek Górników rozpoczął ogólnokrajowy strajk, aby zapobiec zamknięciu 20 kopalni węgla, które zdaniem rządu były bezproduktywne. Trwający prawie rok strajk szybko stał się symbolem walki o władzę między konserwatywnym rządem a handlem ruch związkowy. Thatcher niezłomnie odmówiła spełnienia żądań związku i ostatecznie wygrała; górnicy wrócili do pracy bez zdobycia ani jednej koncesji.

Bombardowanie terrorystyczne na konferencji Partii Konserwatywnej w Brighton w 1984 r. w wyniku działania irlandzkiej armii republikańskiej omal nie zabił Thatcher i kilku wyższych rangą członków jej rządu. Po walce z londyńskim rządem Kena Livingstonea, któremu przewodzi Partia Pracy, Thatcher zlikwidował Radę Wielkiego Londynu w 1986 roku. Pod koniec drugiej kadencji Thatcher niewiele aspektów brytyjskiego życia uniknęło najpoważniejszej transformacji Wielkiej Brytanii od czasu powojennych reform Partii Pracy.

Jeśli chodzi o sprawy zagraniczne, wojna o Falklandy rzuciła światło na jej najbardziej znaczące stosunki międzynarodowe z Ronaldem Reaganem, prezydentem Stanów Zjednoczonych (1981–1989). Thatcher i Reagan, którzy razem uczynili lata 80. dekadą konserwatyzmu, podzielali wizję świata, w którym Związek Radziecki był złym wrogiem zasługującym na żadne kompromisy, a ich partnerstwo zapewniło, że zimna wojna trwała w całej swojej oziębłości aż do powstania do władzy zorientowanego na reformy radzieckiego przywódcy Michaiła Gorbaczowa w 1985 roku. Zgodnie z jej silnym antykomunizmem – przemówienie potępiające komunizm z 1976 roku przyniosło jej przydomek „Żelazna Dama” w prasie radzieckiej – Thatcher zdecydowanie poparła Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) i niezależny odstraszacz nuklearny Wielkiej Brytanii, stanowisko, które okazało się popularne wśród elektoratu, biorąc pod uwagę odrzucenie przez Partię Pracy tradycyjnej brytyjskiej polityki nuklearnej i obronnej. W Afryce Thatcher przewodniczył uporządkowanemu utworzeniu niezależnego Zimbabwe (dawniej Rodezji) w 1980 roku po 15 latach o bezprawnym odłączeniu się od brytyjskich rządów kolonialnych pod rządami białej mniejszości, jednak spotkała się z poważną krytyką zarówno w kraju i za granicą za jej sprzeciw wobec międzynarodowych sankcji wobec reżimu apartheidu w Republice Południowej Afryki.

Druga połowa kadencji Thatcher upłynęła pod znakiem nie dającej się wygasić kontrowersji wokół stosunków Wielkiej Brytanii ze Wspólnotą Europejską (WE). W 1984 r. Udało jej się, pomimo zaciekłego sprzeciwu, drastycznie zmniejszyć wkład Wielkiej Brytanii do budżetu WE. Po trzecim zwycięstwie wyborczym w 1987 r. Przyjmowała coraz bardziej wrogi stosunek do integracji europejskiej. Opierała się „federalistycznym” kontynentalnym trendom zmierzającym zarówno do wspólnej waluty, jak i głębszej unii politycznej. Jej tradycyjnie proeuropejska partia podzieliła się, a szeregi wyższych ministrów opuściło gabinet w tej sprawie.

pogłówne w 1989 roku wywołało wybuchy przemocy ulicznej i zaalarmowało szeregowych konserwatystów, którzy obawiali się, że Thatcher nie może doprowadzić partii do czwartej kadencji z rzędu. posłowie wystąpili przeciwko niej w listopadzie 1990 roku. Chociaż pokonała swojego największego przeciwnika, byłego ministra obrony Michaela Heseltinea, stosunkiem 204 głosów do 152 głosów Heseltinea, jej łączna liczba głosów spadła o cztery głosy za wymaganą większością plus 15 procent i zdecydowała się tego nie robić zakwestionować wybory w drugim głosowaniu. 22 listopada ogłosiła rezygnację z funkcji przywódczyni Partii Konserwatywnej i premiera, torując drogę do zastąpienia jej przez Johna Majora sześć dni później.