Rankiem 5 kwietnia 1968 roku, w piątek, Steven Armstrong wszedł do trzeciej klasy Jane Elliott w Riceville w stanie Iowa. Hej, pani Elliott – wrzasnął Steven, rzucając książki na biurko.
„Wczoraj zastrzelili tego króla. Dlaczego „zastrzelili tego króla?” Wszystkie 28 dzieci znalazło swoje ławki, a Elliott powiedział, że ma dla nich coś specjalnego do zrobienia, aby zacząć rozumieć zabójstwo Martina Luthera Kinga Jr. dzień wcześniej. – Jak myślisz, jakie to uczucie być chłopcem lub dziewczyną murzynem? – zapytała dzieci, które były białe. „Trudno byłoby to wiedzieć, prawda, gdybyśmy sami nie doświadczyli dyskryminacji. Chcesz się dowiedzieć? ”
Chór„ Yeahs ”podniósł się i tak rozpoczął się jedno z najbardziej zdumiewających ćwiczeń, jakie kiedykolwiek przeprowadzono w amerykańskiej klasie. Teraz, prawie cztery dekady później, Elliott„ s eksperyment wciąż ma znaczenie – dla dorosłych dzieci, z którymi eksperymentowała, dla mieszkańców Riceville, liczących 840 mieszkańców, którzy prawie wypędzili ją z miasta, oraz dla tysięcy ludzi na całym świecie, którzy również wzięli udział w ćwiczeniu opartym na eksperymencie . (Woli termin „ćwiczenia”). Czasami jest cytowany jako punkt orientacyjny w naukach społecznych. Wydawca podręczników McGraw-Hill umieścił ją na osi czasu kluczowych pedagogów, wraz z Konfucjuszem, Platonem, Arystotelesem, Horacem Mannem, Bookerem T. Washingtonem, Marią Montessori i 23 innymi. Jednak to, co zrobił Elliott, nadal budzi kontrowersje. Pewien uczony twierdzi, że jest „orwellowski” i uczy białych „pogardy dla siebie”. Felietonista gazety w Denver nazwał to „złem”.
Tego wiosennego poranka 37 lat temu niebieskookie dzieci zostały oddzielone od tych o brązowych lub zielonych oczach. Elliott wyciągnął zielone opaski z papieru budowlanego i poprosił każde z niebieskookich dzieci, aby założyły jedną. „Ludzie z brwiami są lepszymi ludźmi w tym pokoju” – zaczął Elliott. „Są czystsze i mądrzejsze.”
Wiedziała, że dzieci nie kupią jej boiska, jeśli nie wymyśli powodu, a bardziej naukowe niż te dzieci z kosmosu lat 60. , tym lepiej. – Kolor oczu, włosów i skóry są spowodowane przez substancję chemiczną – ciągnął Elliott, pisząc MELANINĘ na tablicy. Melanina, powiedziała, jest tym, co powoduje inteligencję. Im więcej melaniny, tym ciemniejsza osoba. oczy – i mądrzejsza osoba. „Osoby o brązowych oczach mają więcej tej substancji chemicznej w oczach, więc osoby o brązowych oczach są lepsze niż osoby o niebieskich oczach” – powiedział Elliott. „Niebieskoocy ludzie siedzą dookoła i nic nie robią. Dajesz im coś miłego, a oni po prostu to niszczą”. Czuła, jak tworzy się przepaść między dwiema grupami uczniów.
„Czy niebieskoocy ludzie pamiętają, czego ich uczono?” Zapytał Elliott.
„Nie!” – powiedziały brązowookie dzieci.
Elliott zlekceważył zasady na dzień, mówiąc, że niebieskookie dzieci muszą używać papierowych kubków, jeśli piją z fontanny. „Dlaczego?” – zapytała jedna dziewczyna.
„Ponieważ moglibyśmy coś złapać,” powiedział brązowooki chłopiec. Wszyscy spojrzeli na panią Elliott. Skinęła głową. Gdy mijał poranek, brązowookie dzieci zbeształy swoich niebieskookich kolegów z klasy. „Cóż, czego od niego oczekujesz, pani Elliott – powiedział brązowooki student, gdy niebieskooki uczeń miał błędny problem arytmetyczny. „Jest„ niebieski! ”
W porze obiadowej Elliott pośpieszył do salon nauczycielski. Opisała swoim kolegom, co zrobiła, zwracając uwagę, jak kilka jej wolniejszych dzieci o brązowych oczach zmieniło się w pewnych siebie liderów klasy. Wycofane brązowookie dzieci stały się nagle towarzyskie, niektóre promieniały najszerszymi uśmiechami, jakie kiedykolwiek widziała. Zapytała innych nauczycieli, co robią, aby przynieść wieści o zabójstwie króla do swoich klas. Odpowiedź, jednym słowem, była niczym.
W klasie eksperyment Elliotta zaczął żyć własnym życiem. Inteligentna niebieskooka dziewczyna, która nigdy nie miała problemów z tabliczką mnożenia, zaczęła popełnianie błędów. Osunęła się. W przerwie trzy brązowookie dziewczyny stanęły przed nią. „Lepiej przeproś nas, że wchodzimy nam w drogę, bo jesteśmy lepsi od ciebie” – powiedział jeden z ciastek. Niebieskooka dziewczyna przeprosiła.
W poniedziałek Elliott odwrócił ćwiczenie i brązowookim dzieciom powiedziano, jak są zmienni, głupi i leniwi. Później Elliottowi przyszło do głowy, że niebieskookie są o wiele mniej paskudne niż brązowookie dzieciaki, być może dlatego, że te niebieskookie poczuły ukłucie wykluczenia i nie chciały zadawać tego swoim byłym oprawcom.
Kiedy ćwiczenie dobiegło końca, niektóre dzieci przytulały się, inne płakały. Elliott przypomniał im, że powodem lekcji był zamach na króla, i poprosiła ich o zapisanie tego, czego się nauczyli. Typowe dla ich Odpowiedzi były takie, jak Debbie Hughes, która poinformowała, że „ludzie w pokoju pani Elliott”, którzy mieli brązowe oczy, dyskryminowali ludzi, którzy mają niebieskie oczy. Mam brązowe oczy.Miałem ochotę ich uderzyć, gdybym chciał. Muszę mieć dodatkowe pięć minut przerwy. „Następnego dnia, kiedy sytuacja się odwróciła,” miałem ochotę rzucić szkołę. . . . Byłem szalony. „Tak właśnie się czujesz, gdy jesteś„ ponownie dyskryminowany ”.
Elliott udostępniła eseje swojej matce, która pokazała je redaktorowi tygodnika Riceville Recorder. Wydrukował je pod nagłówkiem„ Jak Uczucia dyskryminacji ”. Associated Press kontynuowało, cytując Elliotta, mówiącego, że była„ zdumiona ”skutecznością ćwiczenia. „Myślę, że te dzieci chodziły przez jeden dzień w kolorowych mokasynach dla dzieci” – powiedziała zacytowana.
To mógł być koniec, ale miesiąc później, jak mówi Elliott, Johnny Carson zawołał ją. „Czy chciałabyś wystąpić w serialu?” – zapytał.
Elliott poleciał do studia NBC w Nowym Jorku. W programie „Tonight Show” Carson przełamał lody, podszywając się pod Elliotta. wiejskie korzenie. „Rozumiem, że to pierwszy raz, kiedy leciałeś?” – zapytał Carson, szczerząc się.
„W samolocie, to prawda,” powiedział Elliott, wywołując pełen uznania śmiech publiczności w studio. Rozmawiała o eksperymencie , i zanim się zorientowała, został zrzucony ze sceny.
Setki widzów napisało listy, w których napisali, że praca Elliotta ich zbulwersowała. „Jak śmiesz próbować tego okrutnego eksperymentu na białych dzieciach” – powiedział jeden z nich. „Czarne dzieci dorastają przyzwyczajone do takiego zachowania, ale białe dzieci, nie ma sposobu, aby to zrozumiały. Jest to okrutne dla białych dzieci i wyrządzi im ogromne szkody psychiczne.
Elliott odpowiedział: „Dlaczego tak bardzo martwimy się o kruche ego białych dzieci, które doświadczają kilku godzin zmyślonego rasizmu pewnego dnia, kiedy czarni doświadczają prawdziwego rasizmu każdego dnia? ”
Mieszkańcy Riceville nie przywitali Elliotta w domu z Nowego Jorku na siano. Patrząc wstecz, myślę, że część problemu polegała na tym, że podobnie jak mieszkańcy innych małych miasteczek na Środkowym Zachodzie, o których pisałem, wielu w Riceville uważało, że zwracanie uwagi na siebie to kiepskie maniery i że Elliott oświetlał jasne światło nie tylko na siebie ale w Riceville ludzie w całych Stanach Zjednoczonych pomyśleliby, że Riceville jest pełne bigotów. Niektórzy mieszkańcy byli wściekli.
Kiedy Elliott wszedł do salonu nauczycielskiego w następny poniedziałek, kilku nauczycieli wstało i wyszło. Kiedy pojechała do miasta załatwić jakieś sprawy, usłyszała szepty. Ona i jej mąż, Darald Elliott, ówczesny sklep spożywczy, mają czwórkę dzieci i oni również poczuli reakcję. Ich 12-letnia córka Mary wróciła pewnego dnia do domu ze łzami w oczach, szlochając, że jej koledzy z szóstej klasy otoczyli ją na szkolnym korytarzu i drwili z niej, mówiąc, że jej matka wkrótce będzie spać z czarnymi mężczyznami. Brian, najstarszy syn Elliottów, został pobity w szkole, a Jane nazwała matkę przywódcy. „Twój syn dostał to, na co zasłużył” – powiedziała kobieta. Kiedy Sarah, najstarsza córka Elliottów, poszła do łazienki dla dziewcząt w gimnazjum, wyszła z kabiny i zobaczyła na lustrze napisaną czerwoną szminką wiadomość: „Czarnuch kochanek”.
Elliott jest niczym, jeśli nie upartym. Prowadziła to ćwiczenie przez kolejne dziewięć lat, których uczyła w trzeciej klasie, a przez następne osiem lat uczyła uczniów klas siódmych i ósmych, zanim zrezygnowała z nauczania w Riceville w 1985 r., Głównie po to, aby przeprowadzić ćwiczenie koloru oczu dla grup poza szkołą. . W 1970 roku zademonstrowała to wychowawcom na konferencji poświęconej dzieciom i młodzieży w Białym Domu. ABC wyemitowało film dokumentalny o jej pracy. Prowadziła szkolenia w General Electric, Exxon, AT & T, IBM i innych korporacjach, a także wykładała w IRS, Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych, Departamencie Edukacji Stanów Zjednoczonych oraz w Poczcie Usługa. Przemawiała na ponad 350 uczelniach i uniwersytetach. Pięć razy pojawiła się w programie „Oprah Winfrey Show”.
Jako czwarty z pięciorga dzieci Elliott urodził się na swojej rodzinnej farmie w Riceville w 1933 r. I został dostarczony przez jej irlandzkiego ojca . Miała 10 lat, zanim dom był wyposażony w bieżącą wodę i prąd. Uczęszczała do wiejskiego domu szkolnego z jedną salą. Dziś, w wieku 72 lat, Elliott, który ma krótkie, siwe włosy, przenikliwe spojrzenie i rozsądną postawę, nie wykazuje żadnych oznak spowolnienia. Darald podzielił swój czas pomiędzy przebudowaną szkołę w Osage w stanie Iowa, 18 mil od Riceville, a domem w pobliżu Riverside w Kalifornii.
Przyjaciele i rodzina Elliotta mówią, że jest wytrwała i zawsze miał zapał reformatora. „Była świetną nauczycielką, ale ma o niej sposób” – mówi 90-letnia Patricia Bodenham z Riceville, która zna Elliotta od dziecka. „Ona pobudza ludzi”.
Wizja i wytrwałość mogą przynieść rezultaty, ale nie zawsze wzbudzają emocje wśród sąsiadów. Wspomnij o dwóch słowach – Jane Elliott – a dostaniesz zalew emocji od ludzi ”- mówi Jim Cross, obecnie redaktor Riceville Recorder. „Widać wyraz ich twarzy. Natychmiast wywołuje gniew i nienawiść.”
Kiedy poznałem Elliotta w 2003 roku, nie wróciła do Riceville od 12 lat. Weszliśmy do gabinetu dyrektora w RicevilleElementary School, dawnym miejscu Elliotta. Dyżurna sekretarka podniosła głowę, zaskoczona, jakby właśnie zobaczyła ducha. „Chcemy zobaczyć pokój nr 10” – powiedział Elliott. To było typowe dla dosadnego stylu Elliotta – bez „dzień dobry”, bez gadania. Sekretarka powiedziała, że południowa strona budynku jest zamknięta, coś o woskowaniu korytarzy. „Chcemy tylko zajrzeć” – zaproponowałem. „Zajmie to tylko kilka minut”.
Absolutnie nie. „To jest Jane Elliott” – powiedziałem.
„Uczyła w tej szkole przez 18 lat”.
„Wiem, kim ona jest”.
Wycofaliśmy się. Byłem oszołomiony. Elliott nie był. „Nie mogą o mnie„ zapomnieć ”, powiedziała,„ a ze względu na to kim są, nie mogą mi „wybaczyć”.
Zatrzymaliśmy się na Woodlawn Avenue i podeszła do niej kobieta po czterdziestce nas na chodniku. „To ty, pani Elliott?”
Jane zasłoniła oczy przed porannym słońcem. „Malinda? Malinda Whisenhunt?”
„Pani Elliott, jak się masz?”
Oboje przytulili się, a po policzkach Whisenhunt płynęły łzy. Teraz miała 45 lat i chodziła do trzeciej klasy Elliotta w 1969 roku. „Pozwól, że ci się przyjrzę” – powiedział Elliott. „Wiesz, kochanie, nie zmieniłaś się ani trochę.” Nadal masz ten sam słodki uśmiech . I „zawsze będziesz to mieć”.
„Nigdy nie zapomniałem ćwiczenia” – zaproponowała Whisenhunt. „To zmieniło moje życie. Nie ma dnia, bym o tym nie myślał, pani Elliott. Kiedy moje wnuki będą wystarczająco duże, oddałbym wszystko, gdybyś wypróbował na nich ćwiczenie. Mógłbyś? Czy mógłbyś? ”
Łzy pojawiły się w kącikach oczu Elliotta.
Kukurydza rośnie tak szybko w północnej Iowa – od sadzonki do siedmiostopowej łodygi w 12 tygodni – że trzaska. Wczesnym rankiem rosa i mgła pokrywają akry łagodnie kołyszących się łodyg otaczających Riceville tak, jak woda otacza wyspę. Najwyższą budowlą w Riceville jest wieża ciśnień. Najbliższa sygnalizacja świetlna jest oddalona o 20 mil. Hangout Bar & Grill, Riceville Pharmacy i ATouch of Dutch, restauracja należąca do mennonitów, znajduje się przy Main Street. Na trawiastym podwórku w dole bloku znajduje się ręcznie napisany napis: „Glads for Sale, 3 for 1 $”. Ludzie zostawiają swoje samochody otwarte, kluczyki w stacyjce. Miejscowi mówią, że kierowcy nie sygnalizują, kiedy skręcają, ponieważ wszyscy wiedzą, dokąd wszyscy zmierzają.
Wydaje się, że większość mieszkańców Riceville ma opinię o Elliott, niezależnie od tego, czy ją spotkali, czy nie. „To w kółko to samo” – mówi Cross. „To jest Riceville 30 lat temu. Niektórzy ludzie uważają, że nie możemy iść dalej, kiedy masz ją tam, gdzie sprzedaje swój 30-letni eksperyment. To „maszyna Jane Elliott”.
Walt Gabelmann, lat 83, był burmistrzem Riceville przez 18 lat, począwszy od 1966 roku. „Mogła nakłonić dzieci do robienia wszystkiego, co chciała” – mówi o Elliotta. „Dała się ponieść opętaniu, które rozwinęła nad ludźmi.”
Była nauczycielka, 79-letnia Ruth Setka, powiedziała, że jest prawdopodobnie jedyną nauczycielką, która nadal rozmawiałaby z Elliottem. trzecia klasa była za młoda na to, co robiła. Może gimnazjum. Małe dzieci nie lubią wrzawy w klasie. A to, co zrobiła, wywołało wrzawę. Wszyscy są nią zmęczeni. Mam dość słuchania o niej i jej eksperymencie io tym, że wszyscy tutaj są rasistami. To nieprawda. „Po prostu przejdźmy dalej”.
62-letni Steve Harnack pełnił funkcję dyrektora szkoły podstawowej od 1977 roku. „Nie sądzę, by ta społeczność była gotowa na to, co zrobiła” – powiedział. Może sposobem na sprzedanie ćwiczenia byłoby zaproszenie rodziców, aby porozmawiali o tym, co będzie robić. Najpierw musisz poprosić rodziców.
Dean Weaver, lat 70, dyrektor szkół w Riceville od 1972 do 1979 roku powiedział: „Ona” po prostu poszłaby naprzód i coś zrobiła. Była miejscową dziewczyną i inni nauczyciele byli zastraszeni jej sukcesem. Jane była zapraszana do Timbuktu i wygłaszała przemówienie. To zdenerwowało innych nauczycieli. ”
Przez lata uczeni oceniali ćwiczenie Elliotta, starając się ustalić, czy zmniejsza ono uprzedzenia rasowe u uczestników, czy też stanowi dla nich psychologiczne zagrożenie. Wyniki są mieszane. Dwóch profesorów edukacji w Anglii, Ivor F. Goodson i Pat Sikes, sugerują, że eksperyment Elliotta był nieetyczny, ponieważ uczestnicy nie byli wcześniej poinformowani o jego prawdziwym celu. Alan Charles Kors, profesor historii na University of Pennsylvania, mówi, że „trening różnorodności Elliotta jest„ orwellowski ”i wyróżnił ją jako„ Torquemada reformy myśli ”. Kors pisze, że ćwiczenia Elliotta nauczyły„ krwi i poczucia winy ”. pogarda dla samych siebie dla białych, „dodając, że„ jej zdaniem nic się w Ameryce nie zmieniło od upadku rekonstrukcji ”. W podobnym duchu Linda Seebach, konserwatywna felietonistka Rocky Mountain News, napisała w 2004 roku, że Elliott była „hańbą” i określiła jej ćwiczenie jako „sadystyczne”, dodając: „Można by pomyśleć, że jakakolwiek normalna osoba zda sobie sprawę, że ona zrobił złą rzecz.Ale nie Elliott. Powtórzyła te nadużycia na kolejnych zajęciach i ostatecznie przekształciła je w w pełni komercyjne przedsięwzięcie. ”
Inni chwalili ćwiczenie Elliotta. W artykule Budowanie inteligencji moralnej: siedem podstawowych cnót, które uczą dzieci robienia właściwych rzeczy, psycholog edukacyjny Michele Borda mówi, że „uczy nasze dzieci przeciwdziałania stereotypom, zanim staną się pełnoprawnymi, trwałymi uprzedzeniami i uznaniem, że każdy człowiek ma prawo być traktowanym z szacunkiem. ” Amitai Etzioni, socjolog z Uniwersytetu Georgea Washingtona, mówi, że ćwiczenie pomaga rozwinąć charakter i empatię. Z kolei psycholog z Uniwersytetu Stanford, Philip G. Zimbardo, pisze w swoim podręczniku Psychology and Life z 1979 r., Że „niezwykły” eksperyment Elliotta próbował pokazać, „jak łatwo mogą powstać postawy uprzedzone i jak mogą być arbitralne i nielogiczne”. Zimbardo – twórca również kontrowersyjny Eksperyment więźniów Stanford z 1971 r., który został przerwany po tym, jak wolontariusze studenci działający jako „strażnicy” upokorzeni studentów występujących w roli „więźniów” – jak mówi Elliott, „ćwiczenie jest„ bardziej przekonujące niż wiele wykonanych przez zawodowych psychologów ”.
Elliott broni swojej pracy, tak jak matka broni swojego dziecka. „Musisz umieścić ćwiczenie w kontekście pozostałej części roku. Tak, ten dzień był ciężki. Tak, dzieci czuły się wściekłe, zranione, zdradzone. Ale wróciły w lepsze miejsce – w przeciwieństwie do kolorowego dziecka, które jest codziennie maltretowany i nigdy nie jest w stanie znaleźć siebie w troskliwym środowisku szkolnym ”. Jeśli chodzi o krytykę, że ćwiczenie to zachęca dzieci do nieufności wobec autorytetów – nauczyciel kłamie, a następnie wycofuje kłamstwa i utrzymuje, że były usprawiedliwione z powodu większego dobra – mówi, że ciężko pracowała, aby odbudować zaufanie uczniów. Ćwiczenie jest szczepienie przeciwko rasizmowi „, mówi.” Dajemy naszym dzieciom szczepionki, aby zaszczepić je przeciwko polio i ospie, aby chronić je przed realiami w przyszłości. Te szczepienia również wiążą się z ryzykiem, ale ustalamy, że warto je podjąć ”.
Elliott mówi, że rolą nauczyciela jest wzmacnianie moralnego rozwoju uczniów. „Tego właśnie próbowałem uczyć i to właśnie doprowadzało innych nauczycieli do szaleństwa. Szkoła powinna polegać na rozwijaniu charakteru, ale większość nauczycieli nie„ dotyka tego dziesięciostopową tyczką ”. p> Elliott i ja siedzieliśmy przy jej stole w jadalni. Zapach zbóż, gliny, wierzchniej warstwy gleby i obornika unosił się przez otwarte drzwi. Na zewnątrz rzędy kukurydzy ciągnęły się po horyzont. „Jest tu” poczucie odnowy, że ja „Nigdy nie widziałem nigdzie indziej” – mówi Elliott.
Wydaje mi się, że dla nauczyciela przybycie nowych uczniów na początku każdego roku szkolnego ma wiele wspólnego ze zwrotem plonów. lato.
Elliott kontynuuje: „Kiedy myślisz, że żyzna gleba nie może już kiełkować, nadchodzi kolejny sezon i widzisz kolejny rok obfitych plonów, wysokich i prostych. To sprawia, że jesteś dumny ”.