Leczenie czerniaka raka skóry według stopnia zaawansowania

Rodzaj leczenia (a) zalecany przez lekarza będzie zależał od stadium i lokalizacji czerniaka. Ale inne czynniki mogą być również ważne, takie jak ryzyko nawrotu raka po leczeniu, jeśli komórki rakowe mają pewne zmiany genów i ogólny stan zdrowia.

Leczenie czerniaka w stadium 0

Czerniak w stopniu 0 (czerniak in situ) nie rozwinął się głębiej niż górna warstwa skóry (naskórek). Zwykle jest leczony operacyjnie (szerokie wycięcie) w celu usunięcia czerniaka i niewielkiego marginesu normalnej skóry wokół niego. Pobrana próbka jest następnie wysyłana do laboratorium w celu obejrzenia pod mikroskopem. Jeśli na krawędziach próbki widoczne są komórki rakowe, można wykonać drugie, szersze wycięcie okolicy.

Niektórzy lekarze mogą rozważyć zastosowanie imikwimodu w kremie (Zyclara) lub radioterapii zamiast operacji, chociaż nie wszyscy lekarze się z tym zgadzają.

W przypadku czerniaków we wrażliwych obszarach twarzy niektórzy lekarze mogą stosować krem Mohsa lub nawet imikwimod w kremie, jeśli operacja może powodować oszpecenie, chociaż nie wszyscy lekarze zgadzają się z tymi zastosowaniami.

Leczenie czerniaka w stadium I

Czerniaka w stadium I zazwyczaj leczy się przez szerokie wycięcie (operacja usunięcia czerniaka oraz marginesu normalnej skóry wokół niego). Szerokość brzegu zależy od grubości i umiejscowienia czerniaka. Najczęściej żadne inne leczenie nie jest potrzebne.

Niektórzy lekarze mogą zalecić biopsję węzła wartowniczego (SLNB) w celu wykrycia raka w pobliskich węzłach chłonnych, zwłaszcza jeśli czerniak jest w stadium IB lub ma inne cechy, które sprawiają, że bardziej prawdopodobne, że się rozprzestrzenił. Ty i Twój lekarz powinniście omówić tę opcję.

Jeśli SLNB nie znajdzie komórek rakowych w węzłach chłonnych, dalsze leczenie nie jest potrzebne, chociaż nadal ważna jest ścisła obserwacja.

Jeśli w SLNB zostaną znalezione komórki rakowe, może być zalecane wycięcie węzłów chłonnych (usunięcie wszystkich węzłów chłonnych w pobliżu raka). Inną opcją może być uważne obserwowanie węzłów chłonnych poprzez wykonywanie USG węzłów co kilka miesięcy.

Jeśli SLNB wykryje raka, uzupełniające (dodatkowe) leczenie inhibitorem immunologicznego punktu kontrolnego lub lekami terapii celowanej (jeśli czerniak ma mutację genu BRAF), aby spróbować zmniejszyć ryzyko nawrotu czerniaka. Inne leki lub być może szczepionki mogą być również opcjami w ramach badania klinicznego.

Leczenie czerniaka w stadium II

Szerokie wycięcie (operacja usunięcia czerniaka i marginesu normalnej skóry wokół niego ) jest standardowym leczeniem czerniaka w stadium II. Szerokość marginesu zależy od grubości i lokalizacji czerniaka.

Ponieważ czerniak mógł rozprzestrzenić się na pobliskie węzły chłonne, wielu lekarzy zaleca również wykonanie biopsji węzła wartowniczego (SLNB). Jest to opcja, którą Ty i Twój lekarz powinniście omówić.

Jeśli SLNB zostanie wykonane i nie wykryje komórek rakowych w węzłach chłonnych, dalsze leczenie nie jest potrzebne, chociaż nadal ważna jest ścisła kontrola .

Jeśli SLNB stwierdzi, że węzeł wartowniczy zawiera komórki rakowe, wówczas wycięcie węzłów chłonnych (w którym wszystkie węzły chłonne w tym obszarze zostaną chirurgicznie usunięte) prawdopodobnie zostanie wykonane w późniejszym terminie. Inną opcją może być uważne obserwowanie węzłów chłonnych poprzez wykonywanie USG węzłów co kilka miesięcy.

Jeśli SLNB wykryje raka, uzupełniające (dodatkowe) leczenie inhibitorem immunologicznego punktu kontrolnego lub lekami terapii celowanej (jeśli czerniak ma mutację genu BRAF), aby spróbować zmniejszyć ryzyko nawrotu czerniaka. Inne leki lub być może szczepionki mogą być również opcją w ramach badania klinicznego.

Leczenie czerniaka w stadium III

Te nowotwory dotarły już do węzłów chłonnych, gdy czerniak jest po raz pierwszy diagnozowany. Leczenie chirurgiczne czerniaka w III stopniu zaawansowania zwykle wymaga szerokiego wycięcia guza pierwotnego, tak jak we wcześniejszych stadiach, wraz z wycięciem węzłów chłonnych.

Po operacji (dodatkowe) leczenie uzupełniające inhibitorem immunologicznego punktu kontrolnego lub lekami terapii celowanej (dla nowotworów ze zmianami w genie BRAF) może pomóc zmniejszyć ryzyko nawrotu czerniaka. Inne leki lub być może szczepionki mogą być również zalecane w ramach badania klinicznego, aby spróbować zmniejszyć ryzyko nawrotu czerniaka. Inną opcją jest zastosowanie radioterapii w obszarach, w których węzły chłonne zostały usunięte, zwłaszcza jeśli wiele węzłów zawiera raka.

Jeśli guzy czerniaka znajdują się w pobliskich naczyniach chłonnych w skórze lub tuż pod skórą (znane jako guzy transportowe), należy je wszystkie usunąć, jeśli to możliwe. Inne opcje obejmują wstrzyknięcia szczepionki T-VEC (Imlygic), szczepionki Bacille Calmette-Guerin (BCG) lub interleukiny-2 (IL-2) bezpośrednio do czerniaka; radioterapia; lub nakładając imikwimod w kremie. W przypadku czerniaków na ramieniu lub nodze inną opcją może być izolowana perfuzja kończyny lub izolowany wlew kończyny (wlew samej kończyny chemioterapią).Inne możliwe sposoby leczenia mogą obejmować terapię celowaną (w przypadku czerniaków ze zmianą genu BRAF lub C-KIT), immunoterapię lub chemioterapię.

Niektóre osoby z czerniakiem w stadium III mogą nie zostać wyleczone obecnymi metodami leczenia, więc mogą chcesz pomyśleć o wzięciu udziału w badaniu klinicznym nowych metod leczenia.

Leczenie czerniaka w IV stopniu zaawansowania

Czerniaki w IV stopniu zaawansowania już rozprzestrzeniły się (przerzuty) do odległych węzłów chłonnych lub innych obszarów ciało. Guzy skóry lub powiększone węzły chłonne powodujące objawy można często usunąć chirurgicznie lub poddać radioterapii.

Czasami przerzuty w narządach wewnętrznych są usuwane, w zależności od ich liczby, miejsca i prawdopodobieństwa mają powodować objawy. Przerzuty, które powodują objawy, ale których nie można usunąć, można leczyć za pomocą radioterapii, immunoterapii, terapii celowanej lub chemioterapii.

Leczenie rozległych czerniaków zmieniło się w ostatnich latach, gdy pojawiły się nowe formy immunoterapii i leki celowane być bardziej skutecznym niż chemioterapia.

Leki immunoterapeutyczne zwane inhibitorami punktów kontrolnych, takie jak pembrolizumab (Keytruda) lub niwolumab (Opdivo) są zazwyczaj pierwszymi próbowanymi lekami, szczególnie u osób, których komórki rakowe nie mają zmian w genie BRAF. U niektórych osób leki te mogą przez długi czas zmniejszać guzy. Ipilimumab (Yervoy), inny rodzaj inhibitora punktów kontrolnych, zwykle nie jest stosowany samodzielnie jako pierwsza terapia, chociaż można go łączyć z niwolumabem lub pembrolizumabem. To nieznacznie zwiększa szanse, że guz (y) się skurczy, chociaż jest również bardziej prawdopodobne, że spowoduje to poważne skutki uboczne, które należy dokładnie rozważyć. Osoby, które otrzymują którykolwiek z tych leków, muszą być uważnie obserwowane pod kątem poważnych skutków ubocznych.

W około połowie wszystkich czerniaków komórki rakowe mają zmiany w genie BRAF. W przypadku stwierdzenia tej zmiany genów dobrym rozwiązaniem może być leczenie nowszymi lekami do terapii celowanej – zwykle połączeniem inhibitora BRAF i inhibitora MEK. Inną opcją dla tych osób są immunologiczne inhibitory punktów kontrolnych, takie jak pembrolizumab lub niwolumab. Lekarze nie są pewni, czy terapia celowana lub immunoterapia są lepsze jako pierwsze leczenie. To jest teraz badane. Ale mogą zaistnieć sytuacje, w których warto użyć jednego zamiast drugiego. Na przykład leki celowane z większym prawdopodobieństwem szybko zmniejszają guzy, więc mogą być preferowane w przypadkach, w których jest to ważne. W obu przypadkach, jeśli jeden rodzaj leczenia nie działa, można spróbować drugiego.

W przypadku niewielkiej części czerniaków w genie C-KIT występują zmiany. Tym czerniakom mogą pomóc leki celowane, takie jak imatynib (Gleevec) i nilotynib (Tasigna), chociaż leki te często w końcu przestają działać.

Immunoterapia z użyciem interleukiny-2 (IL-2) może pomóc niewielkiej liczbie osób z czerniakiem w stadium IV żyje dłużej i można spróbować, jeśli inhibitory immunologicznego punktu kontrolnego nie działają. Wydaje się, że wyższe dawki IL-2 są bardziej skuteczne, ale mogą również powodować poważniejsze skutki uboczne, więc może być konieczne podanie jej w szpitalu.

Chemioterapia może pomóc niektórym osobom z czerniakiem w stadium IV, ale najpierw próbuje się innych metod leczenia. Dakarbazyna (DTIC) i temozolomid (Temodar) to najczęściej stosowane leki chemioterapeutyczne, stosowane samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami. Nawet jeśli chemioterapia zmniejsza te nowotwory, rak zwykle zaczyna rosnąć ponownie w ciągu kilku miesięcy.

Przed rozpoczęciem każdego zalecanego leczenia należy dokładnie rozważyć możliwe korzyści i skutki uboczne.

Ponieważ czerniaka w IV stopniu zaawansowania często trudno wyleczyć obecnymi metodami leczenia, pacjenci mogą chcieć pomyśleć o wzięciu udziału w badaniu klinicznym. Wiele badań dotyczy obecnie nowych leków celowanych, immunoterapii, leków chemioterapeutycznych i kombinacji różnych rodzajów terapii. (Zobacz Co nowego w badaniach nad czerniakiem skóry?)

Leczenie nawracającego czerniaka

Leczenie czerniaka nawracającego po początkowym leczeniu zależy od stadium pierwotnego czerniaka, jakie leczenie dana osoba już miał miejsce, w którym nawraca czerniak i inne czynniki.

Wznowa miejscowa

Czerniak może powrócić do skóry w pobliżu miejsca pierwotnego guza, czasem nawet w blizny z operacji. Ogólnie rzecz biorąc, te nawroty miejscowe (skórne) są leczone operacyjnie, podobnie jak w przypadku pierwotnego czerniaka. Może to obejmować biopsję węzła wartowniczego (SLNB). W zależności od wyników SLNB, mogą być również zalecane inne metody leczenia.

Nawrót w transporcie

Jeśli czerniak nawraca w pobliskich naczyniach chłonnych lub tuż pod skórą (znany jako nawrót w transporcie), w miarę możliwości należy go usunąć. Inne opcje obejmują wstrzyknięcia szczepionki T-VEC (Imlygic), szczepionki Bacille Calmette-Guerin (BCG) lub interleukiny-2 (IL-2) bezpośrednio do czerniaka; radioterapia; lub nakładając imikwimod w kremie.W przypadku czerniaków na ramieniu lub nodze inną opcją może być izolowana perfuzja kończyny lub izolowany wlew kończyny (wlew samej kończyny chemioterapią). Inne możliwe terapie mogą obejmować terapię celowaną (w przypadku czerniaków ze zmianą genu BRAF lub C-KIT), immunoterapię lub chemioterapię.

Nawrót w pobliskich węzłach chłonnych

Jeśli pobliskie węzły chłonne nie były Jeśli nie wszystkie zostaną usunięte podczas początkowego leczenia, czerniak może powrócić w tych węzłach chłonnych. Wznowa węzłów chłonnych jest leczona przez wycięcie węzłów chłonnych, jeśli jest to możliwe, po czym czasami następuje leczenie uzupełniające (dodatkowe), takie jak radioterapia i / lub immunoterapia lub terapia celowana (w przypadku nowotworów ze zmianami w genie BRAF). Jeśli operacja nie jest możliwa, można zastosować radioterapię lub leczenie systemowe (immunoterapię, terapię celowaną lub chemioterapię).

Nawrót w innych częściach ciała

Czerniak może również wystąpić z powrotem w odległych częściach ciała. Może to dotyczyć prawie każdego organu. Najczęściej czerniak wraca do płuc, kości, wątroby lub mózgu. Leczenie tych nawrotów jest na ogół takie samo jak w przypadku czerniaka w IV stopniu zaawansowania (patrz powyżej). Czerniaki, które nawracają na ramieniu lub nodze, można leczyć izolowaną chemioterapią perfuzyjną / infuzyjną kończyny.

Czerniak, który powraca do mózgu, może być trudny do wyleczenia. Pojedyncze guzy można czasami usunąć chirurgicznie. Pomocna może być również radioterapia mózgu (radiochirurgia stereotaktyczna lub radioterapia całego mózgu). Można również wypróbować leczenie systemowe (immunoterapię, terapię celowaną lub chemioterapię).

Podobnie jak w przypadku innych postaci czerniaka, osoby z nawracającym czerniakiem mogą chcieć pomyśleć o wzięciu udziału w badaniu klinicznym.