Freyja (Polski)

Poetic EddaEdit

W poetyckiej Eddzie Freyja jest wspomniana lub pojawia się w wierszach Völuspá, Grímnismál, Lokasenna, Þrymskviða, Oddrúnargrátr i Hyndluljóð.

Völuspá zawiera zwrotkę, w której wspomina się o Freyji, nazywając ją „dziewczyną Óð”; Freyja będąca żoną jej męża, Óðr. W zwrotce wspomniano, że Freyja została kiedyś obiecana nienazwanemu budowniczym, później okazała się jötunn, a następnie zabity przez Thora (szczegółowo opisany w rozdziale 42 Gylfaginninga; patrz sekcja Prose Edda poniżej). w jej hali Fólkvangr, podczas gdy Odin posiada drugą połowę.

W wierszu Lokasenna, w którym Loki oskarża prawie każdą kobietę obecną o rozwiązłość lub niewierność, agresywną wymianę zdań ge występuje między Lokim i Freyją. We wprowadzeniu do wiersza zauważono, że wśród innych bogów i bogiń Freyja uczestniczy w uroczystości prowadzonej przez Ægira. W wersecie, po tym, jak Loki latał z boginią Frigg, wtrąca się Freyja, mówiąc Lokiemu, że jest szalony, że pogłębiał swoje straszne czyny i że Frigg zna los wszystkich, chociaż tego nie mówi. Loki każe jej milczeć i mówi, że wie o niej wszystko – że Freyja nie jest pozbawiona winy, ponieważ każdy z bogów i elfów w sali był jej kochankiem. Obiekty Freyja. Mówi, że Loki kłamie, że po prostu chce narzekać na złe uczynki, a ponieważ bogowie i boginie są na niego wściekli, może spodziewać się, że wróci do domu pokonany. Loki mówi Freyji, by milczała, nazywa ją złośliwą wiedźmą i przywołuje scenariusz, w którym Freyja była kiedyś okrakiem na swoim bracie, kiedy wszyscy bogowie, śmiejąc się, zaskoczyli ich dwoje. Wtrąca się Njörðr – mówi, że kobieta, która ma kochanka innego niż jej mąż, jest nieszkodliwa, i zwraca uwagę, że Loki urodził dzieci i nazywa Lokiego zboczeńcem. Poemat toczy się dalej.

Wiersz Þrymskviða przedstawia Lokiego pożyczającego płaszcz z piór Freyji i Thora przebierającego się za Freyję, aby oszukać pożądliwego jötunn Þrymr. W wierszu Thor budzi się i odkrywa, że jego potężny młot, Mjöllnir, zaginął. Thor mówi Lokiemu o swoim zaginionym młocie i obaj udają się na piękny dwór Freyji. Thor pyta Freyję, czy pożyczy mu płaszcz z piór, aby mógł spróbować znaleźć swój młot. Freyja zgadza się:

Benjamin Thorpe tłumaczenie: „Żebym ci dał, chociaż było ze złota, i ci zaufał, chociaż był ze srebra.”

Tłumaczenie Henry Adams Bellows: „Twoje powinno być, choćby ze srebra, jasne , I dałbym to chociaż „twere of gold”.

Loki odlatuje w wirującym płaszczu z piór, docierając do krainy Jötunheimr. Szpieguje Þrymra siedzącego na szczycie kopca . Þrymr ujawnia, że ukrył młot Thora głęboko w ziemi i nikt nigdy nie dowie się, gdzie jest młot, chyba że Freyja zostanie mu przyprowadzona jako żona. Loki odlatuje z gwiżdżącym płaszczem i wraca na dwory bogów. Loki mówi Thorowi o stanie Þrymra.

Oboje idą zobaczyć piękną Freyję. Pierwszą rzeczą, którą Thor mówi do Freyji, jest to, że powinna ubrać się i założyć nakrycie głowy panny młodej, bo oni pędzą do Jötunheimr. W tym momencie Freyja jest wściekła – sale bogów się trzęsą, ona prycha w gniewie, a od bogini spada naszyjnik Brisingamen. Oburzona Freja odpowiada:

Tłumaczenie Benjamina Thorpea: „Wiedz, że jestem z kobiet najbardziej lubieżnych, jeśli jadę z tobą do Jötunheim”.

Tłumaczenie Henryego Adamsa Bellowsa: „Naprawdę najbardziej pożądliwie powinienem wyglądać na wszystkich, gdybym podróżował z tobą do„ domu gigantów ”.

Bogowie i boginie zbierają się razem i debatują, jak rozwiązać problem. Bóg Heimdallr proponuje przebranie Thora za pannę młodą, w komplecie z suknią ślubną, nakryciem głowy, brzęczącymi kluczami, biżuterią i słynnym Brísingamen. Thor protestuje, ale Loki go wycisza, przypominając mu, że nowi właściciele młot wkrótce osiądzie w krainie bogów, jeśli młot nie zostanie zwrócony. Thor jest ubrany zgodnie z planem, a Loki jest przebrany za jego pokojówkę. Thor i Loki udają się do Jötunheimr.

W międzyczasie Thrym każe swoim sługom przygotować się na przybycie córki Njörðra.Kiedy „Freyja” przybywa rano, Thrym jest zaskoczony jej zachowaniem; jej ogromny apetyt na jedzenie i miód jest o wiele większy niż się spodziewał, a kiedy Thrym idzie pocałować pod welonem „Freyji”, uważa, że „jej” oczy są przerażające i skacze przez korytarz. Przebrany Loki usprawiedliwia dziwne zachowanie panny młodej, twierdząc, że po prostu nie jadła ani nie spała przez osiem dni. W końcu przebrania skutecznie oszukują jötnara i na jego widok Thor odzyskuje siłą swój młot.

W wierszu Oddrúnargrátr, Oddrún pomaga Borgnyemu urodzić bliźnięta. W podziękowaniu Borgny przywołuje vættir, Frigg, Freyja i inne nieokreślone bóstwa.

Freyja jest główną bohaterką wiersza Hyndluljóð, w którym pomaga wiernym sługą Óttar w znalezieniu informacji o swoim pochodzeniu, aby mógł ubiegać się o swoje dziedzictwo. Robiąc to, Freyja zamienia Óttara w swojego dzika, Hildisvíni, i za pomocą pochlebstw i groźby śmierci w ogniu, Freyja z powodzeniem wyciąga informacje, których Óttar potrzebuje od jötunn Hyndla. Freyja przemawia w całym wierszu iw pewnym momencie chwali Óttar za skonstruowanie hörgr (ołtarza z kamieni) i częste składanie jej blót (ofiar):

Tłumaczenie Benjamina Thorpea: Złożył mi ofertę zamiast zbudowanych kamieni; teraz jest kamieniem, jakim stało się szkło. Świeżo skropił ją krwią wołów. Ottar zawsze ufał Asyniurowi.

Tłumaczenie Henryego Adamsa Bellowsa: Dla mnie stworzył świątynię z kamieni, A teraz do szklenia skały urosła; Często z krwią zwierząt była czerwona; Bogini kiedykolwiek ufał Ottarowi.

Proza EddaEdit

Freyja pojawia się w książkach Prose Edda Gylfaginning i Skáldskaparmál. W 24 rozdziale Gylfaginning, intronizowana postać Wysokiego mówi, że po rozstaniu boga Njörðr z boginią Skaði, miał dwoje pięknych i potężnych dzieci (nie wspomniano o partnerze); syn Freyr i córka Freyja. Freyr jest „najbardziej chwalebnym” z bogów, a Freyja „najbardziej chwalebną” z bogiń. Freyja mieszka w niebiosach, Fólkvangr, i kiedy Freyja „jedzie na bitwę, zostaje zabita połowa, a drugą połowę Odynowi”. Na poparcie, High cytuje strofę Grímnismál wspomnianą w sekcji Poetic Edda powyżej.

High dodaje, że Freyja ma dużą, piękną salę zwaną Sessrúmnir, a kiedy Freyja podróżuje, siedzi w rydwanie i prowadzi dwa koty i że Freja jest „najbardziej przystępną osobą, do której ludzie mogą się modlić, a od jej imienia wywodzi się zaszczytny tytuł, dzięki któremu szlachetne damy nazywane są fruvor”. High dodaje, że Freyja szczególnie lubi pieśni miłosne i że „dobrze jest się do niej modlić w sprawach miłosnych”.

W rozdziale 29, High wspomina imiona i cechy różnych bogiń, w tym Freyji . Jeśli chodzi o Freyję, High mówi, że Freyja, obok Frigga, jest wśród nich najwyższa rangą i że jest właścicielką naszyjnika Brísingamen. Freyja jest żoną Óðra, który wyjeżdża w długie podróże, a oboje mają bardzo piękną córkę o imieniu Hnoss. Podczas gdy Óðr jest nieobecny, Freyja pozostaje w tyle iw swoim smutku płacze łzami z czerwonego złota. Wysoko zauważa, że Freyja ma wiele imion, i wyjaśnia, że dzieje się tak dlatego, że Freyja przyjęła je, szukając Óðr i podróżując „między obcymi ludami”. Te imiona to Gefn, Hörn, Mardöll, Sýr i Vanadís.

Freyja odgrywa rolę w wydarzeniach prowadzących do narodzin Sleipnira, ośmionożnego konia. W rozdziale 42 High wspomina, że wkrótce po tym, jak bogowie zbudowali salę Valhalli, przyszedł do nich budowniczy (bez nazwy) i zaproponował zbudowanie dla nich w ciągu trzech sezonów fortyfikacji tak solidnej, że żaden Jötunn nie byłby w stanie przybyć z Midgardu . W zamian budowniczy chce Freyji dla swojej oblubienicy oraz słońca i księżyca. Po krótkiej debacie bogowie się zgadzają, ale z dodatkowymi warunkami. Z czasem, gdy ma już ukończyć swoją pracę, okazuje się, że budowniczy jest w rzeczywistości sam jötunnem i zostaje zabity przez Thora. W międzyczasie Loki, pod postacią klaczy, został zapłodniony przez konia jötunna, Svaðilfari, i w ten sposób urodził Sleipnir. pogrzeb Baldr i mówi, że Freyja była na pogrzebie i tam pojechała swoim kocim rydwanem, ostatnie nawiązanie do bogini w Gylfaginning.

Na początku książki Skáldskaparmál Freyja jest wymieniona wśród ośmiu bogiń biorących udział w bankiecie dla Ægira. Rozdział 56 szczegółowo opisuje uprowadzenie bogini Iðunn przez jötunn Þjazi w postaci orła. Przerażony perspektywą śmierci i tortur z powodu jego udziału w uprowadzeniu Iðunn, Loki pyta, czy może użyć „sokoła” Freyji, aby polecieć na północ do Jötunheimr i odzyskać zaginioną boginię. Freyja na to pozwala i wykorzystuje ją. w kształcie sokoła ”i wściekły pościg orła-Þjazi, Loki z powodzeniem ją zwraca.

W rozdziale 6 podano sposób nawiązania do Njörðr, który odnosi się do Frejyi („ ojca Freyra i Freyji ”). W rozdziale 7 podano sposób odnoszenia się do Freyra, który odnosi się do bogini („brata Freyji”). W rozdziale 8 podano sposoby odnoszenia się do boga Heimdallra, w tym wroga „Lokiego”, odzyskującego Freję „. s naszyjnik ”, wywodząc mit, w którym Heimdallr odzyskuje naszyjnik Freyji od Lokiego.

W rozdziale 17 jötunn Hrungnir znajduje się w Asgardzie, królestwie bogów, i jest bardzo pijany. Hrungnir chwali się, że przeniesie Valhallę do Jötunheimr, pogrzebie Asgarda i zabije wszystkich bogów – z wyjątkiem bogiń Freyja i Sif, które, jak mówi, zabierze ze sobą do domu. Freyja jest jedyną z nich, która ośmiela się przynieść mu więcej do picia. Hrungnir mówi, że wypije całe ich piwo. Po chwili bogowie znudzą się wybrykami Hrungnira i wzywają imię Thora. Thor natychmiast wchodzi do sali z podniesionym młotem. Thor jest wściekły i żąda, aby dowiedzieć się, kto jest odpowiedzialny za wpuszczenie jötunn do Asgardu, który zagwarantował Hrungnirowi bezpieczeństwo i dlaczego Freyja „powinna podawać mu napój jak na„ bankiecie u Pana ”.

Rozdział 33 mówi, że kiedyś bogowie odwiedzili Ægir, z których jednym była Freja. W rozdziale 49 cytat z pracy skalda Einarra Skúlasona używa słowa „deszcz oczu” kenninga „Óðr”, co odnosi się do Freyji i oznacza „złoto”.

Rozdział 36 wyjaśnia ponownie że złoto może odnosić się do płaczu Freyji z powodu jej łez z czerwonego złota. Na poparcie, cytowane są prace skaldów Skúli Þórsteinsson i Einarr Skúlason, które wykorzystują łzy „Freyji” lub „łzy Freyji” „do przedstawienia” złoto ”. Rozdział zawiera dodatkowe cytaty z poezji Einarra Skúlason, które odnoszą się do bogini i jej dziecka Hnoss. Freyja otrzymuje ostatnią wzmiankę w Prose Edda w rozdziale 75, gdzie znajduje się lista bogiń, w tym Freyja.

HeimskringlaEdit

Książka Heimskringla Ynglinga saga zawiera euhemeryzowany opis pochodzenia bogów, w tym Freyji. W rozdziale 4 Freyja jest przedstawiana jako członkini Wanirów, siostry Freyra i córki hter Njörðr i jego siostry (której imienia nie podano). Gdy wojna Æsir – Vanir kończy się impasem, Odyn mianuje Freyra i Njörðra na kapłanów zamiast ofiar. Freyja zostaje kapłanką ofiar ofiarnych i to ona wprowadziła praktykę seiðr do Æsir, którą wcześniej praktykowali tylko Wanowie.

W rozdziale 10 umiera brat Freyji, Freyr, a Freyja jest ostatnia ocalała wśród Asów i Wanirów. Freyja dotrzymuje ofiar i staje się sławna. Saga wyjaśnia, że dzięki sławie Freyji wszystkie kobiety o randze stają się znane pod jej imieniem – frúvor („panie”), kobieta, która jest kochanka jej majątku jest określana jako freyja, a húsfreyja („pani domu”) w przypadku kobiety będącej właścicielką majątku.

Rozdział dodaje, że Freyja była nie tylko bardzo sprytna, ale a jej mąż Óðr miał dwie niezwykle piękne córki, Gersemi i Hnoss, „które nadały imiona naszym najcenniejszym rzeczom”.

OtherEdit

Freyja jest wspomniana w sadze Egilsa, sadze Njáls, Hálfs saga ok Hálfs rekka iw Sörla þáttr.

Egils saga

W sadze Egils, kiedy Egill Skallagrímsson odmawia jedzenia, jego córka Þorgerðr (tutaj zangielizowana jako „Thorgerd”) mówi, że pójdzie bez jedzenia i umrze z głodu, a robiąc to, spotkasz boginię Freyję:

Thorgerd odpowiedział donośnym głosem: „Nie jadłem wieczornego posiłku i nie zrobię tego dopóki nie dołączę do Freyji . Nie znam lepszego sposobu postępowania niż postępowanie mojego ojca. Nie chcę żyć po śmierci ojca i brata.

Hálfs saga ok Hálfsrekka

W pierwszym rozdziale XIV-wiecznej legendarnej sagi Hálfs saga ok Hálfsrekka, król Alrek ma dwie żony, Geirhildę i Signy, i nie może zatrzymać ich obu. Mówi dwóm kobietom, że zatrzyma każdą z nich, która uwarzy dla niego lepsze piwo, zanim wróci do domu latem.Obie rywalizują ze sobą i podczas warzenia piwa Signy modli się do Freyji, a Geirhild do Hötta („kaptur”), mężczyzny, którego poznała wcześniej (wcześniej w sadze okazał się Odynem w przebraniu). Hött odpowiada na jej modlitwę i pluje na jej drożdże. Napar Signyego wygrywa konkurs.

Sörla þáttr

W Sörla þáttr, krótka narracja z końca XIV wieku z późniejszej i rozszerzonej wersji sagi Óláfs Tryggvasonar znaleziona w rękopisie Flateyjarbók, euhemeryzowana relacja z bogowie są zapewnieni. W relacji Freyja jest opisana jako konkubina Odyna, która sprzedała seks z czterema krasnoludami za złoty naszyjnik. W pracy Æsir mieszkał kiedyś w mieście Asgard, położonym w regionie zwanym „Asialand lub Asiahome”. Odyn był królem królestwa i ustanowił kapłanów świątynnych Njörðr i Freyr. Freyja była córką Njörðra i konkubiną Odyna. Odin głęboko kochał Freyję i była „najpiękniejszą kobietą tego dnia”. Freyja miała piękną altanę, a kiedy drzwi były zamknięte, nikt nie mógł wejść bez Freyji „za pozwoleniem.

Rozdział 1 odnotowuje, że pewnego dnia Freyja minęła otwarty kamień, na którym żyły krasnale. Cztery krasnoludy kowali złoty naszyjnik i było to prawie gotowe. Patrząc na naszyjnik, krasnoludy uznały Freyję za najbardziej sprawiedliwą, a ona za naszyjnik. Freyja zaproponowała, że kupi od nich obrożę ze srebra, złota i innych wartościowych przedmiotów. Krasnoludy powiedziały, że nie brakuje im pieniędzy i że jedyną rzeczą, jaką może im zaoferować za naszyjnik, będzie noc z każdym z nich. „Czy jej się to podobało lepiej czy gorzej”, Freyja zgodziła się na warunki i spędziła noc z każdym z czterech krasnoludów. Warunki zostały spełnione i naszyjnik należał do niej. Freyja wróciła do swojej altany, jakby nic się nie stało.

Jak wspomniano w rozdziale 2, Loki, w służbie Odina, dowiedział się o działaniach Freyji i powiedział Odinowi. Odin powiedział Lokiemu, żeby wziął naszyjnik Loki powiedział, że skoro nikt nie może wejść do altany Freyji wbrew jej woli, nie będzie to łatwe zadanie, ale Odyn powiedział mu, żeby nie wracał, dopóki nie znajdzie sposobu na zdobycie naszyjnika. Wycie Loki odwrócił się i poszedł do altany Freyji, ale okazało się, że jest zamknięta i że nie mógł wejść. Więc Loki przekształcił się w muchę i po kłopotach ze znalezieniem nawet najmniejszego wejścia, udało mu się znaleźć malutkie dziura w szczycie szczytu, ale nawet tutaj musiał przecisnąć się, aby wejść.

Po wejściu do komnat Freyji, Loki rozejrzał się, aby upewnić się, że nikt się nie obudził i stwierdził, że Freyja spała. Wylądował na jej łóżku i zauważył, że ma na sobie naszyjnik z zapięciem skierowanym w dół. Loki zamienił się w pchłę i wskoczył na policzek Freyji i tam ją ugryzł. Freyja poruszyła się, odwróciła, a potem znowu zasnęła. Loki zdjął pchłę i odpiął jej kołnierz, otworzył altanę i wrócił do Odyna.

Następnego ranka Freyja obudziła się i zobaczyła, że drzwi do jej altany są otwarte, ale nienaruszone, a jej cenny naszyjnik zniknął. Freyja miała pojęcie, kto był za to odpowiedzialny. Ubrała się i poszła do Odyna. Powiedziała Odynowi o złości, na jaką dopuścił się wobec niej, io kradzieży jej naszyjnika, i że powinien oddać jej biżuterię.

Odyn powiedział, że biorąc pod uwagę sposób, w jaki ją zdobyła, nigdy nie dostanie to z powrotem. To znaczy, z jednym wyjątkiem: mogłaby to odzyskać, gdyby mogła stworzyć dwóch królów, z których każdy będzie rządził po dwudziestu królów, walczyć ze sobą i rzucić zaklęcie, aby za każdym razem, gdy jeden z ich członków padł w bitwie, znowu się pojawili i walcz ponownie. I że to musi trwać wiecznie, chyba że jakiś chrześcijanin o określonej pozycji nie wejdzie do bitwy i nie uderzy ich, tylko wtedy pozostaną martwi. Freyja się zgodziła.