Zwierzęta chodzą, pełzają i pełzają po większości powierzchni Ziemi, a rośliny kwitną w miejscach, od prerii po dna stawów. Taka obfitość życia jest możliwa dzięki wielu czynnikom abiotycznym, które są nieożywionymi fizycznymi i chemicznymi aspektami ekosystemu.
Czynniki abiotyczne są trochę jak owsianka Małego Niedźwiedzia w historii Złotowłosej – muszą być po prostu tak, aby życie kwitło. Wiele zwierząt wymaga również określonego zestawu czynników abiotycznych, aby się rozwijać. Wyobraź sobie węża żyjącego na pustyni w Arizonie. W tym suchym krajobrazie czuje się jak w domu, ponieważ jest w stanie poruszać się przez luźną ziemię i piasek, skręcając swoje ciało. Może też uniknąć upału, chowając się pod skałami. Niektóre węże prowadzą także nocny tryb życia – to znaczy polują i przemieszczają się głównie w nocy, kiedy słońce nie świeci. Teraz wyobraź sobie, że ktoś podnosi jednego z tych przystosowanych do pustyni węży i umieszcza go na zaśnieżonym szczycie w Himalajach. W Himalajach brakuje czynników abiotycznych – takich jak suchy klimat i luźna gleba – do których wąż jest przystosowany, a wąż prawdopodobnie nie będzie w stanie przeżyć.
Ludzie, podobnie jak inne zwierzęta, również potrzebują pewnych czynników abiotycznych, aby przeżyć i żyć wygodnie. Na początek potrzebujemy tlenu do oddychania – oddychanie napędza nasze komórki. Żyjemy na planecie, która jest osłonięta przed promieniowaniem ultrafioletowym słońca; komórki naszego ciała są podatne na uszkodzenia spowodowane światłem ultrafioletowym. Promieniowanie ultrafioletowe może powodować uszkodzenia genetyczne, a nawet wywołać raka. Gęsta atmosfera Ziemi działa jak osłona przed promieniowaniem ultrafioletowym.
Ponieważ ekosystemy zmieniają się z biegiem czasu, mogą się też zmieniać czynniki abiotyczne. Na przykład pH wody zmienia się w niektórych częściach oceanu, gdy dwutlenek węgla rozpuszcza się w wodzie, czyniąc ją bardziej kwaśną. Od czasu rewolucji przemysłowej w niektórych regionach oceanu zakwaszenie wzrosło o 30%. Niektóre stworzenia, takie jak korale, nie są w stanie przystosować się do tej zwiększonej kwasowości, w wyniku czego cierpią rafy koralowe. Inne zwierzęta, takie jak ślimaki morskie, również są ranione przez kwaśne wody – ich ochronne skorupy dosłownie rozpuszczają się.
Ludzie nauczyli się również, jak celowo zmieniać czynniki abiotyczne środowiska. Na przykład za każdym razem, gdy włączasz klimatyzację lub posypujesz solą na drodze śnieg, aby stopić śnieg, zmieniasz czynniki abiotyczne.