Blaise Pascal (Polski)

Nawrócenie religijne

Zimą 1646 roku 58-letni ojciec Pascala złamał biodro, gdy poślizgnął się i upadł na oblodzonej ulicy Rouen; biorąc pod uwagę wiek mężczyzny i stan medycyny w XVII wieku złamanie biodra mogło być bardzo poważnym stanem, być może nawet śmiertelnym. Rouen był domem dla dwóch najlepszych lekarzy we Francji: Monsieur Doctor Deslandes i Monsieur Doctor de La Bouteillerie. Starszy Pascal „nie pozwalał nikomu poza tymi mężczyznami do niego chodzić… To był dobry wybór, bo stary przeżył i znów mógł chodzić…” Lecz leczenie i rehabilitacja trwały trzy miesiące, w tym czasie La Bouteillerie i Deslandes stali się stałymi gośćmi.

Obaj mężczyźni byli zwolennikami Jeana Guilleberta, zwolennika odłamu katolickiego nauczania znanego jako jansenizm. Ta wciąż dość mała sekta dokonywała w tym czasie zaskakujących ingerencji we francuską wspólnotę katolicką. Opowiadał się za rygorystycznym augustynizmem. Blaise często rozmawiał z lekarzami, a po udanym leczeniu ojca pożyczał od nich prace autorów jansenistów. W tym okresie Pascal przeżył coś w rodzaju „pierwszego nawrócenia” i zaczął pisać na tematy teologiczne w ciągu następnego roku.

Pascal odszedł od tego początkowego zaangażowania religijnego i przez kilka lat doświadczył tego, co niektórzy biografowie nazwali jego „okres doczesny” (1648–1654). Jego ojciec zmarł w 1651 r. I pozostawił dziedzictwo Pascalowi i jego siostrze Jacqueline, dla których Pascal był konserwatorem. Jacqueline ogłosiła, że wkrótce zostanie postulantką w klasztorze jansenistów w Port-Royal. Pascal był głęboko poruszony i bardzo smutny nie z powodu jej wyboru, ale z powodu jego chronicznego złego stanu zdrowia; potrzebował jej tak samo, jak ona go potrzebowała.

Nagle w domu Pascalów wybuchła wojna. Blaise błagał Jacqueline, żeby nie odchodziła, ale była nieugięta. Rozkazał jej zostać, ale to też nie zadziałało. W centrum tego był… strach Blaisea przed porzuceniem… gdyby Jacqueline weszła do Port-Royal, musiałaby zostawić swój spadek… . nic nie zmieniłoby jej zdania.

Pod koniec października 1651 roku doszło do rozejmu między bratem i siostrą. W zamian za zdrowe roczne stypendium, Jacqueline przekazała swoją część spadku swojemu bratu. Gilberte otrzymała już dziedzictwo w postaci posagu. Na początku stycznia Jacqueline wyjechała do Port-Royal. Tego dnia, według Gilberty dotyczącej jej brata, „Odszedł bardzo smutno do swoich pokoi, nie widząc Jacqueline, która czekała w małym saloniku …” Na początku czerwca 1653 r., Po czymś, co musiało wydawać się niekończącym się zadręczaniem się Jacqueline, Pascal formalnie podpisał całe dziedzictwo swojej siostry w Port-Royal, które dla niego „zaczęło pachnieć jak kult”. Ponieważ dwie trzecie majątku jego ojca już nie istnieje, 29-letni stary Pascal był teraz skazany na szlachetną biedę.

Przez jakiś czas Pascal prowadził życie kawalera. Podczas wizyt u swojej siostry w Port-Royal w 1654 roku okazał pogardę dla spraw świata, ale nie pociągał go Bóg.

Pomnik

23 listopada 1654 roku między 10:30 a 12:30 w nocy Pascal miał intensywne doświadczenie religijne i natychmiast napisał do siebie krótką notatkę, która zaczynała się: „Ogień. Bóg Abrahama, Bóg Izaaka, Bóg Jakuba, a nie filozofów i uczonych… ”i zakończył zacytując Psalm 119: 16:„ Nie zapomnę słowa twego. Amen ”. Wydaje się, że starannie przyszył ten dokument do swojego płaszcza i zawsze przenosił go, kiedy zmieniał ubranie; sługa odkrył ją tylko przez przypadek po jego śmierci. Ten kawałek jest teraz znany jako Memorial. Historia wypadku powozu, który doprowadził do doświadczenia opisanego w Pamiątce, jest kwestionowana przez niektórych badaczy. Jego wiara i zaangażowanie religijne odżyły, Pascal odwiedził starszy z dwóch klasztorów w Port-Royal na dwutygodniowe rekolekcje w styczniu 1655 roku. Przez następne cztery lata regularnie podróżował między Port-Royal a Paryżem. To właśnie w tym momencie zaraz po nawróceniu zaczął pisać swoje pierwsze duże dzieło literackie na temat religii, Listy prowincjonalne.

Literatura

W literaturze Pascal jest uważany za jednego z najważniejszych autorów francuskiego okresu klasycznego i jest dziś czytany jako jeden z największych mistrzów francuskiej prozy. Jego użycie satyry i dowcipu wpłynęło na późniejszych polemistów.

Listy prowincjonalne

Począwszy od 1656–1657 Pascal opublikował swój pamiętny atak na kazuistykę, popularną metodę etyczną stosowaną przez katolików myśliciele wczesnej epoki nowożytnej (zwłaszcza jezuici, a zwłaszcza Antonio Escobar).Pascal potępił kazuistykę jako zwykłe stosowanie złożonego rozumowania w celu usprawiedliwienia moralnego rozluźnienia i wszelkiego rodzaju grzechów. Seria składająca się z 18 liter została opublikowana w latach 1656-1657 pod pseudonimem Louis de Montalte i wzbudziła gniew Ludwika XIV. Król nakazał strzępienie i spalenie księgi w 1660 r. W 1661 r., Pośród formalnych sporów, szkoła jansenistów w Port-Royal została potępiona i zamknięta; osoby związane ze szkołą musiały podpisać papieską bullę z 1656 r., w której potępiono nauki Jansena jako heretyckie. Ostatni list Pascala z 1657 r. Przeciwstawił się samemu Aleksandrowi VII. Nawet papież Aleksander, choć publicznie im się sprzeciwiał, dał się przekonać argumentom Pascala.

Oprócz ich religijnego wpływu, Listy prowincjonalne były popularne jako dzieło literackie. Wykorzystanie przez Pascala humoru, kpiny, i złośliwa satyra w jego argumentach sprawiła, że listy stały się dojrzałe do publicznego spożycia i wywarły wpływ na prozę późniejszych francuskich pisarzy, takich jak Voltaire i Jean-Jacques Rousseau.

To właśnie w Prowincjonalnych Listach Pascal często przeprosiny za napisanie długiego listu, ponieważ nie zdążył napisać krótszego. Z listu XVI, w tłumaczeniu Thomasa M. „Crie:„ Wielebni ojcowie, moje listy nie były ani tak rozwlekłe, ani następstwem tego blisko siebie. Brak czasu musi usprawiedliwić obie te wady. Niniejszy list jest bardzo długi, po prostu dlatego, że nie miałem czasu, aby go skrócić. ”

Charles Perrault napisał o Listach:„ Wszystko jest – czystość języka, szlachetność myśli, solidność rozumowania , finezja w szyderstwie i całej agrément, której nie można znaleźć nigdzie indziej. ”

Filozofia

Pascal jest prawdopodobnie najbardziej znany jako filozof, uważany przez niektórych z największych francuskich umysłów za René Descartes. Był dualistą podążającym za Kartezjuszem. Jednak jest również pamiętany ze swojego sprzeciwu zarówno wobec racjonalizmu pokroju Kartezjusza, jak i jednoczesnego sprzeciwu wobec głównej przeciwstawnej epistemologii, empiryzmu, preferującego fideizm.

troszczył się przede wszystkim o filozofię religii. Teologia Pascala wyrosła z jego perspektywy, zgodnie z którą ludzie są według Wooda „zrodzeni w dwulicowym świecie, który kształtuje nas w dwulicowych podmiotach i dlatego łatwo jest nam nieustannie odrzucać Boga i oszukiwać siebie” o naszej własnej sinfu lness „.

Filozofia matematyki

Główny wkład Pascala w filozofię matematyki przyszedł wraz z jego De l” Esprit géométrique („Of the Geometrical Spirit”), pierwotnie napisanym jako przedmowa do podręcznika geometrii dla jednej ze słynnych Petites écoles de Port-Royal („Little Schools of Port-Royal”). Dzieło nie było publikowane aż do ponad wieku po jego śmierci. Tutaj Pascal zajął się kwestią odkrywania prawd, argumentując, że ideałem takiej metody byłoby znalezienie wszystkich zdań na już ustalonych prawdach. Jednocześnie jednak twierdził, że jest to niemożliwe, ponieważ takie ustalone prawdy wymagałyby poparcia innych prawd – w związku z tym nie można osiągnąć pierwszych zasad. Na tej podstawie Pascal argumentował, że procedura stosowana w geometrii jest możliwie jak najdoskonalsza, przy założeniu pewnych zasad i innych propozycji rozwiniętych na ich podstawie. Niemniej jednak nie było sposobu, aby poznać prawdę przyjętych zasad.

Pascal użył również De l „Esprit géométrique do opracowania teorii definicji. Rozróżnił definicje, które są konwencjonalnymi etykietami zdefiniowanymi przez autora i definicje, które mieszczą się w języku i są zrozumiałe dla wszystkich, ponieważ w naturalny sposób wyznaczają swoje odniesienie. Drugi typ byłby charakterystyczny dla filozofii esencjalizmu. Pascal twierdził, że tylko definicje pierwszego typu są ważne dla nauki i matematyki, argumentując, że te dziedziny przyjąć filozofię formalizmu sformułowaną przez Kartezjusza.

W De l „Art de persuader (” O sztuce perswazji „) Pascal przyjrzał się bardziej aksjomatycznej metodzie geometrii, w szczególności pytaniu o to, jak ludzie przekonać się o aksjomatach, na których opierają się późniejsze wnioski. Pascal zgodził się z Montaigne, że osiągnięcie pewności w tych aksjomatach i wnioskach metodami ludzkimi jest niemożliwe. ed, że zasady te można uchwycić tylko poprzez intuicję i że fakt ten podkreśla konieczność poddania się Bogu w poszukiwaniu prawd.

Przemyślenia

Człowiek jest tylko trzciną, najsłabszą z natury, ale jest myślącą trzciną.

Blaise Pascal, Pensées nr 200

Najbardziej wpływowe dzieło teologiczne Pascala, określane pośmiertnie jako Pensées („Myśli”), jest powszechnie uważane za arcydzieło i przełom we francuskiej prozie.Komentując jedną konkretną sekcję (Myśl # 72), Sainte-Beuve pochwalił ją jako najlepsze strony w języku francuskim. Will Durant okrzyknął Mysle jako „najbardziej elokwentną książkę francuskiej prozy”.

Myśli nie zostały ukończone przed śmiercią. Miało to być trwałe i spójne badanie i obrona wiary chrześcijańskiej, z oryginalnym tytułem Apologie de la religion Chrétienne („Obrona religii chrześcijańskiej”). Pierwsza wersja licznych skrawków papieru znalezionych po jego śmierci ukazała się drukiem w 1669 roku jako książka zatytułowana Pensées de M. Pascal sur la religie, et sur quelques autres sujets („Myśli M. Pascala o religii, i inne tematy ”), a wkrótce potem stał się klasykiem.

Jedną z głównych strategii Apologie było użycie sprzecznych filozofii pirronizmu i stoicyzmu, spersonalizowanych przez Montaigne z jednej strony i Epikteta z drugiej, w celu doprowadzenia niewierzącego do takiej rozpaczy i zamieszania że objąłby Boga.

Ostatnie dzieła i śmierć

TS Eliot opisał go w tej fazie swojego życia jako „człowieka świata wśród ascetów i ascety wśród ludzi świata.„ Pascal ”s ascetyczny styl życia wywodzący się z przekonania, że cierpienie jest naturalne i konieczne. W 1659 roku Pascal poważnie zachorował. W ostatnich latach często próbował odrzucić posługi swoich lekarzy, mówiąc: „Choroba jest naturalnym stanem chrześcijan”.

Ludwik XIV stłumił ruch jansenistów w Port-Royal w 1661 roku. W odpowiedzi , Pascal napisał jedno ze swoich ostatnich dzieł, Écrit sur la signature du formulaire („Pisanie o podpisaniu formularza”), wzywając jansenistów, aby się nie poddawali. Później w tym samym roku zmarła jego siostra Jacqueline, co przekonało Pascala do zaprzestania polemiki na temat jansenizmu. Ostatnim wielkim osiągnięciem Pascala, powracającym do jego mechanicznego geniuszu, było zainaugurowanie być może pierwszej linii autobusowej, carrosses à cinq sols, przewożącej pasażerów po Paryżu w wagonie z wieloma miejscami siedzącymi.

W 1662 roku Pascal ” choroba stała się bardziej gwałtowna, a jego stan emocjonalny znacznie się pogorszył od śmierci siostry. Świadomy tego, że jego zdrowie szybko się pogarsza, szukał przeniesienia do szpitala na nieuleczalne choroby, ale jego lekarze stwierdzili, że jest zbyt niestabilny, aby być W Paryżu 18 sierpnia 1662 r. Pascal wpadł w konwulsje i otrzymał głębokie namaszczenie. Zmarł następnego ranka, jego ostatnie słowa brzmiały: „Niech Bóg mnie nigdy nie opuści” i został pochowany na cmentarzu Saint-Étienne-du-Mont .

Sekcja zwłok przeprowadzona po jego śmierci ujawniła poważne problemy z żołądkiem i innymi narządami brzucha, a także uszkodzenie mózgu. Pomimo sekcji zwłok nigdy nie ustalono dokładnie przyczyny jego złego stanu zdrowia. spekulacje dotyczą gruźlicy, żołądka rak lub połączenie tych dwóch. Bóle głowy, które dotknęły Pascala, są generalnie przypisywane jego uszkodzeniu mózgu.