Anomia, także anomia ortograficzna, w społeczeństwach lub jednostkach, stan niestabilności wynikający z załamania standardów i wartości lub z braku celu lub ideałów.
Pictorial Press Ltd./Alamy
Termin ten wprowadził francuski socjolog Émile Durkheim w swoim badanie samobójstwa. Uważał, że jeden rodzaj samobójstwa (anomiczny) był wynikiem załamania się norm społecznych niezbędnych do regulowania zachowań. Kiedy system społeczny znajduje się w stanie anomii, wspólne wartości i znaczenia nie są już rozumiane ani akceptowane, a nowe wartości i znaczenia nie rozwinęły się. Według Durkheima, takie społeczeństwo wywołuje u wielu swoich członków stany psychologiczne charakteryzujące się poczuciem daremności, brakiem celu oraz emocjonalną pustką i rozpaczą. Dążenie jest uważane za bezużyteczne, ponieważ nie ma przyjętej definicji tego, co jest pożądane.
Amerykański socjolog Robert K.Merton badał przyczyny anomii lub normalności, uznając je za najsilniejsze u ludzi, którym brakuje akceptowalnych środków osiągnięcie swoich osobistych celów. Cele mogą stać się na tyle ważne, że jeśli zinstytucjonalizowane środki – tj. Środki akceptowalne zgodnie ze standardami społecznymi – zawiodą, można użyć środków nielegalnych. Większy nacisk na cele, a nie na środki, stwarza stres, który prowadzi do załamania struktury regulacyjnej – tj. Anomii. Gdyby na przykład społeczeństwo zmusiło swoich członków do zdobywania bogactwa, ale oferowało im niewystarczające środki, by to uczynić, napięcie to spowodowałoby łamanie norm przez wielu ludzi. Jedynymi organami regulującymi byłoby pragnienie osobistych korzyści i strach przed karą. Zachowania społeczne stałyby się zatem nieprzewidywalne. Merton zdefiniował kontinuum odpowiedzi na anomię, które wahały się od konformizmu po innowacje społeczne, rytualizm, odwrót i wreszcie bunt. Przestępczość, przestępczość i samobójstwo są często reakcjami na anomię.
Chociaż koncepcja anomii Durkheima odnosiła się do stanu względnej normalności w społeczeństwie lub grupie społecznej, inni autorzy używali tego terminu w odniesieniu do stanu jednostek . W tym psychologicznym zastosowaniu anomia oznacza stan umysłu osoby, która nie ma żadnych standardów, poczucia ciągłości lub obowiązku i odrzuciła wszelkie więzi społeczne. Jednostki mogą czuć, że przywódcy społeczności są obojętni na ich potrzeby, że społeczeństwo jest w zasadzie nieprzewidywalne i pozbawione porządku, a cele nie są realizowane. Mogą również mieć poczucie bezowocności i przekonanie, że współpracownicy nie są niezawodnymi źródłami wsparcia.