Hypofyse: de belangrijkste endocriene klier. Het is een kleine structuur in het hoofd. Het wordt de hoofdklier genoemd omdat het hormonen produceert die andere klieren en vele lichaamsfuncties, waaronder groei, aansturen. De hypofyse bestaat uit de voorste en achterste hypofyse.
De voorste hypofyse is het voorste gedeelte van de hypofyse. Hormonen die erdoor worden afgescheiden, beïnvloeden de groei, seksuele ontwikkeling, huidpigmentatie, schildklierfunctie en bijnierschorsfunctie. Deze invloeden worden uitgeoefend door de effecten van hypofysehormonen op andere endocriene klieren, behalve groeihormoon dat rechtstreeks op cellen inwerkt.
De effecten van een slechte werking van de voorkwab omvatten groeiachterstand (dwerggroei) in de kindertijd en een afname van alle andere endocriene klierfuncties die normaal onder controle staan van de voorkwab (behalve de bijschildklieren). De resultaten van een overfunctie van de voorkwab van de hypofyse zijn onder meer overgroei (gigantisme) bij kinderen en een aandoening die acromegalie wordt genoemd bij volwassenen.
De achterste hypofyse is het achterste gedeelte van de hypofyse. Het scheidt het hormoon oxytocine af dat de samentrekkingen van de baarmoeder verhoogt en het antidiuretisch hormoon (ADH) dat de reabsorptie van water door de tubuli van de nier verhoogt. Onderproductie van ADH leidt tot een aandoening die diabetes insipidus wordt genoemd en die wordt gekenmerkt door het onvermogen om de urine te concentreren en bijgevolg overmatig urineren, wat mogelijk kan leiden tot uitdroging. De urine is ‘smakeloos’ (overdreven verdund).
VRAAG
De afgekorte term ADHD geeft de aandoening aan die algemeen bekend staat als: Zie antwoord