Op de ochtend van 5 april 1968, een vrijdag, stapte Steven Armstrong het klaslokaal van Jane Elliott in Riceville, Iowa, binnen. Hé, mevrouw Elliott, schreeuwde Steven terwijl hij zijn boeken op zijn bureau slingerde.
Ze hebben die koning gisteren neergeschoten. Waarom “hebben ze die koning neergeschoten?” Alle 28 kinderen vonden hun bureau en Elliott zei dat ze iets speciaals voor hen te doen had, om de moord op Martin Luther King Jr. de dag ervoor te gaan begrijpen. Hoe denk je dat het zou voelen om een negerjongen of -meisje te zijn? vroeg ze aan de kinderen, die blank waren. Het zou moeilijk zijn om te weten, hè, tenzij we zelf discriminatie ervaren. Wil je erachter komen? “
Een refrein van” Ja “ging op, en zo begon een van de meest verbazingwekkende oefeningen die ooit in een Amerikaans klaslokaal zijn uitgevoerd. Nu, bijna vier decennia later, begint Elliotts experiment is nog steeds belangrijk – voor de volwassen kinderen met wie ze experimenteerde, voor de mensen van Riceville, bevolking 840, die haar bijna de stad uit hielden, en voor duizenden mensen over de hele wereld die ook hebben deelgenomen aan een oefening gebaseerd op het experiment . (Ze geeft de voorkeur aan de term lichaamsbeweging.) Het wordt soms aangehaald als een mijlpaal in de sociale wetenschappen. De uitgever van leerboeken McGraw-Hill heeft haar op een tijdlijn van belangrijke onderwijzers gezet, samen met Confucius, Plato, Aristoteles, Horace Mann, Booker T. Washington, Maria Montessori en 23 anderen. Maar wat Elliott deed, blijft tot controverse leiden. Een geleerde beweert dat het “Orwelliaans” is en leert blanken “zelfverachting”. Een columnist bij een krant in Denver noemde het kwaadaardig.
Die lentemorgen 37 jaar geleden werden de blauwogige kinderen apart gezet van de kinderen met bruine of groene ogen. Elliott haalde groene papieren armbanden tevoorschijn en vroeg elk van de kinderen met blauwe ogen om er een te dragen. De wenkbrauwen zijn de betere mensen in deze kamer, begon Elliott. “Ze zijn schoner en ze zijn slimmer.”
Ze wist dat de kinderen haar pitch niet zouden kopen tenzij ze een reden bedacht, en des te wetenschappelijker voor deze Space Age-kinderen uit de jaren zestig , hoe beter. Oogkleur, haarkleur en huidskleur worden veroorzaakt door een chemische stof, vervolgde Elliott, terwijl hij MELANINE op het bord schreef. Melanine, zei ze, veroorzaakt intelligentie. Hoe meer melanine, hoe donkerder de persoon ogen – en hoe slimmer de persoon. “Mensen met bruine ogen hebben meer van die chemische stof in hun ogen, dus mensen met bruine ogen zijn beter dan mensen met blauwe ogen,” zei Elliott. Mensen met blauwe ogen zitten rond en doen niets. Je geeft ze iets lekkers en ze vernielen het gewoon. Ze voelde een kloof ontstaan tussen de twee groepen studenten.
“Houden mensen met blauwe ogen zich nog wat ze” geleerd hebben? “, Vroeg Elliott.
” Nee! ” zeiden kinderen met bruine ogen.
Elliott ratelde de regels van die dag af en zei dat kinderen met blauwe ogen papieren bekertjes moesten gebruiken als ze uit de waterfontein dronken. Waarom?, vroeg een meisje.
“Omdat we iets zouden kunnen vangen,” zei een jongen met bruine ogen. Iedereen keek naar mevrouw Elliott. Ze knikte. Naarmate de ochtend vorderde, hekelden kinderen met bruine ogen hun klasgenoten met blauwe ogen. ” wat verwacht u van hem, mevrouw Elliott, zei een student met bruine ogen terwijl een student met blauwe ogen een fout in de rekenkunde had. Hij is een blauwig!
Tijdens de lunch haastte Elliott zich naar de lerarenkamer. Ze beschreef aan haar collegas wat ze had gedaan en merkte op hoe verschillende van haar langzamere kinderen met bruine ogen zichzelf hadden getransformeerd tot zelfverzekerde leiders van de klas. Teruggetrokken kinderen met bruine ogen waren plotseling extravert, sommigen stralend van de breedste glimlach die ze ooit op hen had gezien. Ze vroeg de andere leraren wat ze deden om nieuws over de moord op de koning in hun klaslokalen te brengen. Het antwoord was in één woord niets.
Terug in de klas begon Elliotts experiment een eigen leven te leiden. Een slim meisje met blauwe ogen dat nog nooit problemen had gehad met tafels van vermenigvuldiging, begon Ze maakte fouten. Ze zakte in elkaar. In de pauze kwamen drie meiden met bruine ogen haar tegen. Je kunt je maar beter bij ons verontschuldigen dat je in de weg loopt, want we zijn beter dan jij, zei een van de brownies. Het blauwogige meisje verontschuldigde zich.
Maandag draaide Elliott de oefening om, en de bruinogige kinderen werd verteld hoe slordig, dom en lui ze waren. Later zou Elliott bedenken dat de blauwjes veel minder gemeen waren dan de bruinogige kinderen, misschien omdat de blauwogige kinderen de prikkel hadden gevoeld om verstoten te worden en het niet wilden toebrengen aan hun vroegere kwelgeesten.
Toen de oefening eindigde, omhelsden sommige kinderen elkaar, anderen huilden. Elliott herinnerde hen eraan dat de reden voor de les de moord op de koning was, en ze vroeg hen om op te schrijven wat ze hadden geleerd. Typisch voor hun De reacties waren die van Debbie Hughes, die meldde dat “de mensen in de kamer van mevrouw Elliott die bruine ogen hadden, de mensen met blauwe ogen mochten discrimineren. Ik heb bruine ogen.Ik had zin om ze te slaan als ik dat wilde. Ik kreeg vijf minuten extra pauze. De volgende dag, toen de rollen werden omgedraaid, had ik zin om van school te gaan.Ik voelde me gek. Zo voelt het als je opnieuw wordt gediscrimineerd.
Elliott deelde de essays met haar moeder, die ze liet zien aan de redacteur van het wekelijkse Riceville Recorder. Hij drukte ze af onder de kop Hoe Discriminatie voelt. De Associated Press volgde daarop en citeerde Elliott die zei dat ze stomverbaasd was over de effectiviteit van de oefening. “Ik denk dat deze kinderen een dag in de mocassins van een gekleurd kind hebben gelopen”, zei ze.
Dat was misschien het einde, maar een maand later, zegt Elliott, Johnny Carson belde haar. “Wil je naar de show komen?”, vroeg hij.
Elliott vloog naar de NBC-studio in New York City. Op de “Tonight Show” brak Carson het ijs door Elliotts landelijke wortels. “Ik begrijp dat dit de eerste keer is dat je” gevlogen hebt? “, Vroeg Carson grijnzend.
” In een vliegtuig wel, “zei Elliott dankbaar gelach van het studiopubliek. Ze praatte over het experiment , en voordat ze het wist, werd het van het podium afgevoerd.
Honderden kijkers schreven brieven waarin ze zeiden dat het werk van Elliott hen ontstelde. Hoe durf je dit wrede experiment op blanke kinderen uit te proberen, zei er een. “Zwarte kinderen groeien op aan dergelijk gedrag, maar blanke kinderen kunnen het onmogelijk begrijpen. Het is wreed voor blanke kinderen en het zal hen grote psychologische schade toebrengen. “
Elliott antwoordde:” Waarom zijn we zo bezorgd over de kwetsbare egos van blanke kinderen die een paar uur verzonnen racisme ervaren? op een dag dat zwarten elke dag van hun leven echt racisme ervaren? “
De mensen van Riceville verwelkomden Elliott niet echt thuis uit New York met een ritje. Als ik terugkijk, denk ik dat een deel van het probleem was dat, net als de inwoners van andere kleine steden in het Midwesten die ik heb behandeld, velen in Riceville het gevoel hadden dat de aandacht op zichzelf vestigen slechte manieren waren, en dat Elliott niet alleen een helder licht op zichzelf had geschenen maar op Riceville zouden mensen overal in de Verenigde Staten denken dat Riceville vol dwepers was. Sommige bewoners waren woedend.
Toen Elliott de volgende maandag de lerarenkamer binnenliep, stonden verschillende leraren op en liepen naar buiten. Toen ze naar de stad ging om boodschappen te doen, hoorde ze gefluister. Zij en haar man, Darald Elliott, toen een kruidenier, hebben vier kinderen, en ook zij voelden een terugslag. Hun 12-jarige dochter, Mary, kwam op een dag in tranen thuis van school, snikkend dat haar klasgenoten van de zesde klas haar hadden omsingeld in de gang van de school en haar beschimpt door te zeggen dat haar moeder binnenkort met zwarte mannen zou slapen. Brian, de oudste zoon van de Elliotts, werd op school in elkaar geslagen en Jane noemde de moeder van de leider. Je zoon heeft gekregen wat hij verdiende, zei de vrouw. Toen Sarah, de oudste dochter van Elliott, naar de meisjestoilet in de onderbouw ging, kwam ze uit een kraam en zag een bericht met rode lippenstift op de spiegel gekrabbeld: Negerliefhebber.
Elliott is niets anders dan koppig. Ze zou de oefening uitvoeren gedurende de negen jaar die ze nog gaf in de derde klas, en de volgende acht jaar gaf ze les in de zevende en achtste klas voordat ze in 1985 het lesgeven in Riceville opgaf, grotendeels om de oogkleuroefening uit te voeren voor groepen buiten de school. . In 1970 demonstreerde ze het voor leerkrachten op een conferentie over kinderen en jongeren in het Witte Huis. ABC zond een documentaire uit over haar werk. Ze heeft trainingen geleid bij General Electric, Exxon, AT & T, IBM en andere bedrijven, en gaf lezingen voor de IRS, de Amerikaanse marine, het Amerikaanse ministerie van Onderwijs en de Onderhoud. Ze heeft gesproken op meer dan 350 hogescholen en universiteiten. Ze is vijf keer op de “Oprah Winfrey Show” verschenen.
Elliott, de vierde van vijf kinderen, werd in 1933 geboren op de boerderij van haar familie in Riceville en werd zelf door haar Iers-Amerikaanse vader ter wereld gebracht. . Ze was 10 voordat de boerderij stromend water en elektriciteit had. Ze woonde een landelijke school met één kamer bij. Vandaag, op 72-jarige leeftijd, vertoont Elliott, die kort wit haar heeft, een doordringende blik en een no-nonsense houding, geen tekenen van vertraging. Darald verdeelde hun tijd tussen een omgebouwd schoolgebouw in Osage, Iowa, een stad op 30 kilometer van Riceville, en een huis in de buurt van Riverside, Californië.
Elliotts vrienden en familie zeggen dat ze vasthoudend is en altijd had de ijver van een hervormer. “Ze was een uitstekende onderwijzeres, maar ze heeft iets met haar”, zegt Patricia Bodenham, de 90-jarige uit Riceville, die Elliott kent sinds Jane een baby was. “Ze wekt mensen op.”
Visie en vasthoudendheid kunnen resultaten opleveren, maar ze “maken iemand niet altijd geliefd bij haar buren.” Noem twee woorden – Jane Elliott – en je krijgt een stortvloed aan emoties van mensen , zegt Jim Cross, de redacteur van de Riceville Recorder tegenwoordig. Je kunt de blik op hun gezichten zien. Het roept onmiddellijke woede en haat op.”
Toen ik Elliott in 2003 ontmoette, was ze al 12 jaar niet meer naar Riceville geweest. We liepen het kantoor van de directeur op de Riceville Elementary School binnen, het oude trefpunt van Elliott. De dienstdoende secretaresse keek geschrokken op, alsof ze net een geest had gezien. We willen kamer nr. 10 zien, zei Elliott. Het was typerend voor Elliotts botte stijl – geen goedemorgen, geen praatje. De secretaris zei dat de zuidkant van het gebouw gesloten was, iets over het waxen van de gangen. We willen gewoon naar binnen gluren, bood ik aan. “We” hebben maar een paar minuten nodig. “
Absoluut niet. “Dit is Jane Elliott”, zei ik.
“Ze gaf 18 jaar les op deze school.”
“Ik weet wie ze is.”
We gingen achteruit. Ik stond versteld. Elliott was het niet. Ze kunnen me niet vergeten, zei ze, en vanwege wie ze zijn, kunnen ze me niet vergeven .
We stopten op Woodlawn Avenue en een vrouw van midden 40 kwam dichterbij ons op de stoep. “Bent u dat, mevrouw Elliott?”
Jane beschermde haar ogen tegen de ochtendzon. “Malinda? Malinda Whisenhunt?”
“Mevrouw Elliott, hoe gaat het?”
De twee omhelsden elkaar en Whisenhunt kreeg tranen over haar wangen. Nu 45, zat ze in de derde klas van Elliott in 1969. Laat me naar je kijken, zei Elliott. Weet je, lieverd, je bent nog niet veranderd. Je hebt nog steeds diezelfde lieve glimlach . En je zult het altijd hebben.
Ik ben de oefening nooit vergeten , bood Whisenhunt aan. Het veranderde mijn leven. Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik erover nadenk, mevrouw Elliott. Als mijn kleinkinderen oud genoeg zijn, zou ik alles geven als je de oefening op ze zou proberen. Zou jij? Zou je kunnen? “
Tranen vormden zich in de ooghoeken van Elliott.
De maïs groeit zo snel in het noorden van Iowa – van zaailing tot twee meter hoge stengel in 12 weken – dat het knettert. In de vroege ochtend bedekken dauw en mist de hectares zacht wuivende stengels die Riceville omringen zoals water een eiland omringt. Het hoogste bouwwerk in Riceville is de watertoren. Het dichtstbijzijnde verkeerslicht ligt op 32 km afstand. De Hangout Bar & Grill, de Riceville Pharmacy en ATouch of Dutch, een restaurant van de mennonieten, staan aan Main Street. In een met gras begroeide voortuin verderop in het blok staat een met de hand geschreven bord: “Glads for Sale, 3 for $ 1.” Mensen laten hun auto ontgrendeld achter, de sleutels in het contact. De lokale bevolking zegt dat chauffeurs niet aangeven wanneer ze afslaan, omdat iedereen weet waar iedereen heen gaat.
De meeste inwoners van Riceville lijken een mening over Elliott te hebben, of ze haar nu hebben ontmoet of niet. “Het is steeds weer hetzelfde”, zegt Cross. “Het is Riceville 30 jaar geleden. Sommige mensen hebben het gevoel dat we niet verder kunnen als je haar haar dertig jaar oude experiment laat uitproberen. Het is de machine van Jane Elliott.
Walt Gabelmann, 83, was vanaf 1966 18 jaar burgemeester van Riceville. “Ze kon kinderen alles laten doen wat ze wilde”, zegt hij over Elliott. “Ze werd meegesleept door dit bezit dat ze over mensen ontwikkelde.”
Een voormalige lerares, Ruth Setka, 79, zei dat ze misschien wel de enige leraar was die nog met Elliott zou praten. ” de derde klas was te jong voor wat ze deed. Junior hoog misschien. Kleine kinderen houden niet van opschudding in de klas. En wat ze deed, veroorzaakte opschudding. Iedereen is haar beu. Ik ben het zat om over haar en haar experiment te horen en hoe iedereen hier racistisch is. Dat is niet waar. Laten we maar verder gaan.
Steve Harnack, 62, diende als hoofd van de basisschool vanaf 1977. “Ik denk niet dat deze gemeenschap klaar was voor wat ze deed”, zei hij. ” Misschien was de manier om de oefening te verkopen geweest door de ouders uit te nodigen, om te praten over wat ze zou doen. Je moet eerst de ouders halen.
Dean Weaver, 70, hoofdinspecteur van Riceville Schools van 1972 tot 1979, zei: “Ze” zou gewoon doorgaan en dingen doen. Ze was een lokaal meisje en de andere leraren waren geïntimideerd door haar succes. Jane zou worden uitgenodigd om naar Timboektoe te gaan om een toespraak te houden. Dat maakte de andere leraren boos. “
Jarenlang hebben wetenschappers de oefening van Elliott geëvalueerd om te bepalen of het raciale vooroordelen bij deelnemers vermindert of een psychologisch risico voor hen vormt. De resultaten zijn gemengd. Twee onderwijsprofessoren in Engeland, Ivor F. Goodson en Pat Sikes, suggereren dat Elliotts experiment onethisch was omdat de deelnemers niet van tevoren op de hoogte waren van het werkelijke doel. Alan Charles Kors, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Pennsylvania, zegt dat Elliotts diversiteitstraining ‘Orwelliaans’ is en haar bestempelt als ‘de Torquemada van de hervorming van het denken’. Kors schrijft dat Elliotts oefening ‘bloedschuld en zelfverachting voor blanken, “eraan toevoegend dat” volgens haar niets is veranderd in Amerika sinds de ineenstorting van de wederopbouw. ” In dezelfde geest schreef Linda Seebach, een conservatieve columniste voor Rocky Mountain News, in 2004 dat Elliott een schande was en beschreef haar oefening als sadistisch, eraan toevoegend: Je zou denken dat elk normaal persoon zou beseffen dat ze had iets kwaads gedaan.Maar niet Elliott. Ze herhaalde het misbruik in de volgende lessen en veranderde er uiteindelijk een volledig commerciële onderneming van. “
Anderen hebben Elliotts oefening geprezen. In Building Moral Intelligence: The Seven Essential Virtues That Teach Kids to do the Right Things, zegt onderwijspsycholoog Michele Borda dat het onze kinderen leert stereotypen tegen te gaan voordat ze volwaardige, blijvende vooroordelen worden en te erkennen dat elk mens het recht heeft met respect worden behandeld. ” Amitai Etzioni, een socioloog aan de George Washington University, zegt dat de oefening helpt bij het ontwikkelen van karakter en empathie. En psycholoog Philip G. Zimbardo van Stanford University schrijft in zijn leerboek Psychology and Life uit 1979 dat Elliotts opmerkelijke experiment probeerde aan te tonen hoe gemakkelijk bevooroordeelde attitudes kunnen worden gevormd en hoe willekeurig en onlogisch ze kunnen zijn. Zimbardo – bedenker van het eveneens controversiële Stanford Prisoner Experiment uit 1971, dat werd stopgezet nadat vrijwilligers van universiteitsstudenten als “bewakers” optraden, vernederde studenten die als “gevangenen” optraden – zegt dat de oefening van Elliott “overtuigender is dan veel door professionele psychologen”.
Elliott verdedigt haar werk zoals een moeder haar kind verdedigt. Je moet de oefening in de context van de rest van het jaar plaatsen. Ja, die dag was zwaar. Ja, de kinderen voelden zich boos, gekwetst, verraden. Maar ze keerden terug naar een betere plek – in tegenstelling tot een gekleurd kind dat wordt elke dag misbruikt en heeft nooit het vermogen om zichzelf in een koesterende klasomgeving te bevinden. ” Wat betreft de kritiek dat de oefening kinderen aanmoedigt om gezagsdragers te wantrouwen – de leraar liegt, herneemt dan de leugens en beweert dat ze gerechtvaardigd waren vanwege een groter goed – ze zegt dat ze hard heeft gewerkt om het vertrouwen van haar leerlingen te herstellen. De oefening is een inenting tegen racisme “, zegt ze.” We geven onze kinderen prikjes om ze te inenten tegen polio en pokken, om ze te beschermen tegen de realiteit in de toekomst. Er zijn ook risicos aan die inentingen, maar we stellen vast dat die risicos het nemen waard zijn. “
Elliott zegt dat het de rol van een leraar is om de morele ontwikkeling van studenten te bevorderen. “Dat” is wat ik probeerde te onderwijzen, en dat was wat de andere leraren gek maakte. School zou moeten gaan over het ontwikkelen van karakter, maar de meeste leraren “zullen dat niet aanraken met een stok van drie meter.”
Elliott en ik zaten aan haar eettafel. De geur van de gewassen en leem en bovengrond en mest zweefde door de open deur. Buiten strekten rijen maïs zich uit tot aan de horizon. Er is hier een gevoel van vernieuwing dat ik “heb ik nog nooit ergens anders gezien”, zegt Elliott.
Het komt me voor dat voor een leraar de komst van nieuwe studenten aan het begin van elk schooljaar veel gemeen heeft met de terugkeer van elke oogst. zomer.
Elliott vervolgt: “Net als je denkt dat de vruchtbare grond niet meer kan ontkiemen, komt er weer een seizoen en zie je weer een jaar met overvloedige gewassen, lang en recht. Het maakt je trots. “