IJzertekort en bloedarmoede – Tekenen en therapeutische opties

IJzertekort en bloedarmoede

GlobalRPh student schrijver

IJzer is een essentieel mineraal. Of het nu gaat om het vormen en oxygeneren van bloedcellen en hemoglobine, om het immuunsysteem in stand te houden of om bij te dragen aan de cognitieve functie, het menselijk lichaam heeft ijzer nodig. Dit gezegd hebbende, is ijzertekort het meest voorkomende voedingstekort ter wereld. Volgens de statistieken hebben bijna 2 miljard mensen een ijzertekort.

Wat is ijzertekort

Niet genoeg ijzer in het lichaam hebben, staat bekend als ijzertekort of sideropenie. Het totale lichaamsijzer van een volwassene is ongeveer 4 g en ongeveer 70 procent ervan wordt aangetroffen in hemoglobine en myoglobine. Hemoglobine is de zuurstofdrager in rode bloedcellen (RBC), terwijl myoglobine die van spieren is. Zonder voldoende ijzer kan het lichaam geen rode bloedcellen maken. Het resultaat: vermoeidheid en gebrek aan energie. Bovendien kan het tot veel gezondheidsproblemen leiden, waaronder bloedarmoede door ijzertekort.

Tekenen van ijzertekort

De tekenen en symptomen van ijzertekort variëren, afhankelijk van de ernst ervan, evenals iemands leeftijd en gezondheidsstatus. In sommige gevallen is het ook mogelijk om ijzertekort te hebben en geen symptomen te hebben. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Vermoeidheid: een van de meest voorkomende symptomen van een ijzertekort. Dit komt doordat er minder zuurstof de spieren en weefsels bereikt, waardoor ze geen energie meer krijgen. Ook probeert het hart meer zuurstofrijk bloed door het lichaam te pompen, wat de energie van een persoon kan afvoeren.

• Bleke huid: hemoglobine geeft bloed zijn kleur en dus de huid zijn roze tint. Een laag ijzergehalte kan de oorzaak zijn als het tandvlees, de binnenkant van de lippen en de onderste oogleden bleek zijn.

• Kortademigheid: lage hemoglobinespiegels vertalen zich in een slecht zuurstoftransport naar spieren en weefsels en verhoogde ademhalingssnelheid. Geef het de schuld aan ijzertekort, als je het gevoel hebt dat je geen lucht meer hebt bij het uitvoeren van gemakkelijke dagelijkse taken.

• Restless leg-syndroom: ongeveer 15% van de mensen met het rustelozebenensyndroom kan ijzertekort hebben, zegt John Hopkins Medicine.

• Frequente hoofdpijn: gebrek aan ijzer kan ervoor zorgen dat de hersenslagaders opzwellen, wat zich vervolgens vertaalt in hoofdpijn, zegt de National Headache Foundation. Dit komt doordat het lichaam prioriteit geeft aan het krijgen van meer zuurstof naar de hersenen.

• Angst (zonder reden): een gebrek aan zuurstof versnelt de hartslag en het sympathische zenuwstelsel. Het resultaat: vecht-of-vluchtmodus, zelfs als men alle reden heeft om ‘Zen’ te voelen.

• Haarverlies: het is normaal om op een goede dag ongeveer 100 haren te verliezen. Het hebben van ijzertekort remt de productie van hemoglobine, wat essentieel is voor de haargroei. Het resultaat: overmatig dunner worden van haar.

• Te traag werkende schildklier: ijzer is essentieel voor de schildklierfunctie, zegt de National Academy of Hypothyroidism. Mensen met een ijzertekort ervaren een laag energieniveau en plotselinge gewichtstoename als gevolg van een traag werkende schildklier.

• Ontstoken tong (glossitis): lage ijzerniveaus verminderen aanzienlijk myoglobine, een ijzerhoudende eiwit in spieren. Als gevolg hiervan klagen mensen met ijzertekort over zwelling, zweren of vreemd gladde tong.

Oorzaken van ijzertekort

Mensen kunnen om verschillende redenen een laag ijzergehalte hebben:

• Malabsorptie van ijzer: Leeftijd en medicijnen kunnen het vermogen van het lichaam om ionen te absorberen onderbreken, zelfs na consumptie van ijzerhoudend voedsel. Medische aandoeningen zoals inflammatoire darmziekte (IBD) of chirurgische ingrepen kunnen ook bijdragen aan ijzertekort en bloedarmoede.

• Bloedverlies: chronisch bloedverlies kan ertoe leiden dat iemand meer rood bloed verliest cellen en ijzer. Bloedverlies kan het gevolg zijn van,

1. Inwendige bloedingen door zweren, darmkanker en bloedingsstoornissen zoals de ziekte van von Willebrand en polycytemie vera.
2. Langdurig termijngebruik van aspirine of niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAIDs)
3. Zware menstruatie
4. Regelmatig bloedonderzoek of donaties
5. Bloeden van de urinewegen

• Onvoldoende inname via de voeding: een slecht uitgebalanceerd vegetarisch of veganistisch dieet en een chronisch rage dieet kunnen een onbalans in het ijzergehalte in het lichaam veroorzaken. Babys, adolescente meisjes, zwangere vrouwen en zogende moeders hebben meer ijzer nodig dan anderen. Het consumeren van met ijzer verrijkte formules en ijzerrijke voedingsmiddelen zorgt ervoor dat ze voldoende ijzer binnenkrijgen voor lichaamsfuncties.

• Lichaamsbeweging: atleten zijn vatbaarder voor bloedarmoede door ijzertekort omdat regelmatige training de ijzerbehoefte verhoogt van het lichaam. Zware oefeningen bevorderen bijvoorbeeld de aanmaak van rode bloedcellen, terwijl het ijzer via zweet en urine verloren gaat. Mechanische hemolyse (vernietiging van rode bloedcellen door fysieke afschuiving) en door inspanning geïnduceerde gastro-intestinale bloeding dragen ook bij aan ijzertekort bij duursporters. Bovendien kan een koolhydraatarm dieet met weinig vet het risico op ijzertekort vergroten.

Andere oorzaken zijn onder meer obesitas, darminfecties, bloeding van de urinewegen, nierfalen en congestief hartfalen.

De risicofactoren

Wat ijzer Risicofactoren voor tekortkomingen kunnen worden beheerd, terwijl andere factoren mogelijk niet onder controle zijn. Bijvoorbeeld leeftijd, geslacht en gezondheidsstatus. Ook komt ijzertekort veel vaker voor in de populaties van ontwikkelingslanden, waarbij vrouwen en kinderen een verhoogd risico hebben om bloedarmoede te krijgen.

Risicogroepen

• Zwangere vrouwen : Het bloedvolume neemt tijdens de zwangerschap met 30 tot 50 procent toe. Dit verhoogt op zijn beurt de ijzerbehoefte van de foetus om rode bloedcellen te produceren (vooral tijdens het derde trimester). Vrouwen die niet genoeg ijzervoorraden hebben, kunnen bloedarmoede door ijzertekort krijgen. Dit kan nog verergeren door andere factoren, zoals tweelingzwangerschap, ijzerarm dieet, herhaalde zwangerschappen of zwangerschap bij adolescenten.

• Vrouwen met zware menstruatie: vanwege overmatig bloedverlies en verhoogde bloedtoevoer eisen, is deze categorie vrouwen de meest getroffen – met een wereldwijde prevalentie van ongeveer 42%.

• Adolescente meisjes: hun vaak slechte of beperkte eetpatroon – gecombineerd met veranderingen in de puberteit – plaats deze meisjes in de risicogroepen.

• Jonge kinderen: peuters en kleuters hebben de hoogste prevalentie van bloedarmoede door ijzertekort – maar liefst 47%, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO ). Jonge kinderen krijgen vaak een goede voorraad koemelk, maar het is niet voldoende om aan de dagelijkse ijzerbehoefte te voldoen. Bovendien kan koemelk de opname van ijzer verminderen en de darmwand irriteren.

• Mensen die operaties hebben ondergaan: chirurgische ingrepen kunnen ook het risico van een persoon om ijzertekort en bloedarmoede te krijgen, vergroten. .

• Ondervoede mensen: mensen in ontwikkelingslanden zijn een andere groep die vatbaar is voor ijzertekort. Incidenten van ondervoeding en immunodeficiëntie verergeren de situatie.

• Frequente bloeddonoren: Studies tonen aan dat serum-ferritinespiegels van regelmatige bloeddonoren dan niet-donoren. Ferritine is een ijzerhoudend eiwit dat wordt gebruikt als marker om de ijzerreserves van het menselijk lichaam te testen.

Hoeveel ijzer is er nodig

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) is niet one-size-fits-all, vooral niet voor kinderen en vrouwen. Volwassen vrouwen tussen de 19 en 50 jaar hebben 18 mg ijzer per dag nodig, terwijl mannen van die leeftijd 20 mg nodig hebben. Voor zwangere vrouwen stijgt de ADH tot 27 mg, terwijl zogende moeders slechts 9 mg nodig hebben. Bovendien kan de zwaarte van de menstruatie de ijzerbehoefte bij vrouwen veranderen. Nadat vrouwen echter gestopt zijn met menstrueren, daalt het aantal aanzienlijk tot 8 mg per dag. Omdat non-heem een lage absorptiesnelheid heeft, is de ADH voor veganisten en vegetariërs 1,8x die van vleeseters.

Hoe meer ijzer te krijgen

Van de verschillende voedingsstoffen is de het menselijk lichaam kan zelf niet zes groepen essentiële voedingsstoffen maken. Deze voedingsstoffen (vitamines, mineralen, eiwitten, vetten, koolhydraten en water) moeten uit voedsel komen. Voedsel heeft twee soorten ijzer: heem (gevonden in dierlijke producten) en niet-heem (gevonden in planten). Heem-ijzer is gemakkelijker te absorberen – ongeveer 30 procent van wat men consumeert, terwijl het menselijk lichaam slechts 2 tot 10 procent van het niet-heem-ijzer kan opnemen. Enkele van de beste voedingsmiddelen van heemijzer zijn:

• Lever (kip en rundvlees)
• Oesters, mosselen en mosselen
• Rood vlees (mager rundvlees) en lam)
• Kip en kalkoen
• Tonijn en ingeblikte sardines

We gaan over op het beste niet-heemvoedsel, we hebben

• Peulvruchten (bonen, linzen en erwten)
• Noten en zaden (pompoen, lijnzaad, cashewnoten en macadamianoten)
• Bladgroenten (spinazie, boerenkool, Zwitserse snijbiet, boerenkool)
• Volkoren en verrijkt brood
• Maïssiroop en ahornsiroop

Vul de borden met dit ijzerrijke voedsel om het risico op ijzertekort en bloedarmoede verminderen.

IJzerregulatie

Het menselijk lichaam handhaaft de juiste hoeveelheid ijzer voor vitale functies, zelfs als de ijzerconsumptiesnelheid niet altijd exact overeenkomt met ijzerverlies. Dankzij ferritine, een eiwit dat 4500 ijzer (III) -ionen per eiwitmolecuul kan opslaan. Ferritin slaat extra ijzer op (meestal in de lever) en gebruikt het in tijden dat de inname via de voeding onvoldoende is. Het fungeert dus als een ‘buffer’ tegen ijzertekort en ijzerstapeling. Een slechte opname via de voeding en ziekten kunnen de ijzerregulatie van het lichaam beïnvloeden. Na verloop van tijd resulteert dit in de uitputting van ijzervoorraden in het lichaam. De meest voorkomende effecten zijn:

• IJzeruitputting: het treedt op als het hemoglobinegehalte normaal is, maar een kleine hoeveelheid opgeslagen ijzer. Het heeft meestal geen duidelijke tekenen en symptomen.

• IJzertekort: zowel het ijzer- als het hemoglobinegehalte dalen tot onder normaal. Mensen met ijzertekort kunnen enkele symptomen ervaren, waaronder vermoeidheid, duizeligheid en slechte eetlust.

• Bloedarmoede door ijzertekort: wordt gekenmerkt door een lager dan normaal aantal rode bloedcellen en onvoldoende hemoglobinewaarden. Symptomen zijn onder meer vermoeidheid, kortademigheid, duizeligheid en hartkloppingen. Cognitiestoornissen en immunodeficiëntieziekten komen ook vaak voor bij anemische patiënten.

Hoe wordt een ijzertekort vastgesteld

Artsen stellen een diagnose van ijzertekort met bloedonderzoeken.

• Volledig bloedbeeld (CBC): het bepaalt rode bloedcellen (RBCs), witte bloedcellen (WBCs), hemoglobine, hematocriet en bloedplaatjes. De CBC helpt ook om bloedarmoede door ijzertekort te diagnosticeren. Kleinere rode bloedcellen en lage hematocriet- en hemoglobinespiegels zijn kenmerken van bloedarmoede door ijzertekort.

• Transferrinetest: het meet transferrine (ijzer transport proteïne) niveaus in het bloed. Onder normale omstandigheden is transferrine voor een derde verzadigd met ijzer en wordt tweederde in reserve gehouden.

• TIBC (totale ijzerbindende capaciteit): het meet de totale hoeveelheid ijzer dat kan worden gebonden door eiwitten in de bloedsomloop. Aangezien transferrine het primaire ijzerbindende eiwit is, is de TIBC-test een alternatief om de beschikbaarheid van transferrine te meten.

• Serumijzer- en ferritinespiegels: dit zijn indicatoren voor de beschikbare hoeveelheid ijzer in het bloed en lichaam.

• Fecaal occult bloedonderzoek (FOBT): ijzertekort als gevolg van gastro-intestinale bloeding kan een positieve FOBT aangeven.

IJzertekort: therapeutische opties

Behandeling met ijzertekort is een aanpak in twee stappen: eerst de onderliggende oorzaak vinden en behandelen en vervolgens het ijzerniveau weer normaal maken. Het vinden van het type tekort en de oorzaak ervan is belangrijk bij oudere patiënten. Omdat het risico op het ontwikkelen van colorectale kanker en gastro-intestinale bloedingen groter wordt met de leeftijd. Statistieken tonen aan dat ongeveer 60% van de volwassenen met ijzertekort gastro-intestinale stoornissen kan hebben die leiden tot zwaar bloedverlies. Vervolgens komt orale ijzersuppletie met ijzerzouten en / of ijzerrijk voedsel. De keuze van het supplement hangt af van de ernst van het ijzertekort, de herstelperiode en het gezondheidsprofiel van de patiënt. De ijzersupplementen zonder recept worden geleverd met twee vormen van ijzer: ferro en ferri. Ferro-ijzerzouten (ferrosulfaat, ferrogluconaat en ferrofumaraat) zijn sneller absorberende vormen. Over het algemeen worden ze toegediend met ascorbinezuur om de biologische beschikbaarheid te vergroten. Het gebruik van ijzersupplementen met sinaasappel- en grapefruitsap wordt ook aanbevolen om de opname te verbeteren. Het eten van ijzerrijk voedsel helpt ook om het ijzerniveau in het lichaam te herstellen.

Aanvullende opmerkingen

Zelfdiagnose en zelfmedicatie worden niet aanbevolen. Het gebruik van ijzersupplementen als u moe of licht in het hoofd bent, helpt niet tenzij bloedarmoede door ijzertekort wordt bevestigd.

Vermoeidheid, bleekheid en hartkloppingen kunnen symptomatisch zijn voor andere gezondheidsproblemen, niet alleen voor ijzertekort of bloedarmoede. Sommigen van hen kunnen een vroeg teken zijn van chronische ziekten.

Overdrijf geen ijzersupplementen. Ze kunnen de opname van andere mineralen, waaronder koper en zink, verstoren.

Misselijkheid, obstipatie, diarree en zwarte ontlasting zijn de vaak voorkomende bijwerkingen van orale ijzersubstitutietherapie.

IJzer een overdosis kan fataal zijn.