2 december 2020, 11:55
De piano is zon veelzijdig instrument, dat iedereen natuurlijk wil schrijven ervoor. Maar vandaag komen we bij de uitzonderlijke dingen: dit is een lijst met de beste stukken die ooit voor piano zijn geschreven (zonder vragen te stellen).
Beethoven – Moonlight-sonate
Het hartverscheurend mooie eerste deel van Beethovens Moonlight-sonate is het bekendste uit zijn werk en werd door componist Hector Berlioz omschreven als een klaagzang . Maar het kan niet meer verschillen van het derde deel, een epische technische training voor de vingers …
Lees meer: De 25 beste pianospelers aller tijden >
Clara Schumann – Pianoconcert
Clara Schumann was een van de bekendste pianisten van haar tijd, maar helaas verhuisde ze weg van componeren, zeggende “Ik geloofde ooit dat ik creatief talent bezat, maar ik heb dit idee opgegeven; een vrouw moet niet verlangen om te componeren – er is nog nooit iemand in staat geweest om het te doen. Moet ik verwachten dat ik degene ben?”. Dit prachtige pianoconcert geeft ons een idee van haar ongelooflijke pianisme en muzikale verbeelding.
Debussy – Clair de Lune
Vreemd genoeg betekent Clair de Lune ook Maanlicht – maar er is een contrast tussen Beethovens romantische classicisme en Debussys impressionisme. Laat u niet misleiden door de aanvankelijke eenvoud van ‘Clair de Lune’: het kostte Debussy 15 jaar om het derde deel van de Suite Bergamasque te schrijven, en het resultaat is een werk dat eenvoudig klinkt, maar het allerbeste van zijn uitvoerders vereist. Doe het goed, en het laat de meest getalenteerde pianisten schitteren.
Chopin – Nocturne in Es majeur (Op. 9, nr. 2)
Chopin componeerde zijn meest goed- bekende nocturne op de prille leeftijd van 20, wat misschien de reden is voor zijn jeugdige passie. De opbouw van het hoofdthema en de walsachtige begeleiding naar de dramatische, met triller gevulde finale maakt de Nocturne in Es Major een sterke kanshebber voor het mooiste pianowerk ooit geschreven.
Rebecca Clarke – Pianotrio
Rebecca Clarke was een 20e-eeuwse Britse componiste, die een opleiding volgde aan de Royal Academy of Music en Royal College of Music in Londen voordat ze de vijver overstak en de rest van haar leven in Amerika doorbracht. Haar muziek is altijd spannend, experimenteel en enorm krachtig. Haar Altvioolsonate wordt beschouwd als een van de beste stukken die ooit voor het instrument zijn geschreven. En luister gewoon naar de kracht die in haar pianotrio voor piano, cello en viool zit.
Robert Schumann – Scènes uit de kindertijd
Schumanns Kinderszenen is een bitterzoete verzameling pianominiaturen met themas als achtervolgingsspelen, nachtelijke paniekaanvallen, verhaaltjes voor het slapengaan en slaap. De meest bekende, ‘Traumerei’ schetst een vredig muzikaal beeld van de dromen van een kind. Het is teder en prachtig nostalgisch.
J.S. Bach – The Well-Tempered Clavier
The Well-Tempered Clavier was voor zijn tijd volkomen innovatief en maakte de weg vrij voor componisten die voor toetsinstrumenten schreven voor de komende paar honderd jaar. Bach schreef het eerste van de twee boeken waaruit zijn werk bestaat in 1722, waardoor dit een van de vroegste stukken op onze lijst is. Elk van de twee boeken bevat 24 preludes en fugas (het hele werk wordt ook wel The 48 genoemd), in elke toonsoort van de westerse toonladder – en elk boek opent met een prelude in C majeur, en eindigt met een fuga in B mineur .
JS Bach – Goldbergvariaties
Bachs 30 variaties op een thema zijn oorspronkelijk geschreven om een Russische graaf te helpen zijn slapeloosheid te overwinnen – en ze zijn vernoemd naar een toetsenist genaamd Johann Gottlieb Goldberg, die misschien wel de muzikant was die speelde de variaties om de graaf te helpen in slaap te vallen. Het werk begint met een eenvoudige verklaring van het thema (de ‘aria’) en de 30 variaties worden steeds ingewikkelder en dwalen steeds verder af van het oorspronkelijke thema. De Canadese pianist Glenn Gould nam op wat de beroemdste versie van het monumentale werk is geworden.
Beethoven – Piano Concerto No. 5 Emperor
Het laatste van Beethovens grote pianoconcerten, de keizer heeft een sterke claim het beste stuk te zijn dat ooit voor het instrument is geschreven. De bijnaam werd niet door de componist zelf aan het stuk gegeven, maar blijkbaar door een van Napoleons officieren die verklaarde dat het ‘een keizer van een concerto’ was. Na het kolossale eerste deel vloeit het tweede deel direct over in de finale, die met een klap en een knal een van de ware strijdpaarden van het pianorepertoire eindigt. Elke pianist die zijn zout waard is, heeft het werk opgenomen – maar dat van Leif Ove Andsnes is een geweldige opname.
Gershwin – Rhapsody in Blue
Rhapsody in Blue werd niet helemaal positief ontvangen door critici uit de jaren 1920, maar de melange van klassieke en jazzstijl vormde Gershwins reputatie als serieuze componist – en zijn jazzinvloeden geven het monumentale stuk zijn zwoele en toegeeflijke karakter.
Liszt – Pianosonate in B minor
In 1854 had Liszt de laatste hand gelegd aan zijn monumentale piano Sonate in B mineur, en nam de muziek mee om op te treden in een privé-soirée. Onder de gasten was een andere componist, Johannes Brahms. Liszt nam plaats aan de piano en begon te spelen. Toen hij bij een deel van het stuk kwam waar hij bijzonder trots op was, zo gaat het verhaal, keek hij naar Brahms om te zien wat hij dacht… alleen om zijn medecomponist te zien slapen.
Ondanks zijn ongelukkige eerste optreden is deze sonate een van de meest geliefde en meest uitgevoerde pianowerken geworden. Traditioneel hebben sonates vier delen, maar Liszt was nooit iemand die volgens de regels speelde. De Sonate in B mineur is een ononderbroken stuk muziek, opgebouwd rond een handvol motieven die overal in verschillende gedaanten terugkomen.
Mozart – Pianoconcert nr. 20
De eerste keer dat dit werd uitgevoerd, nam Mozart de rol van solist op zich – want wie zou het beter kunnen spelen dan de jonge Wolfgang zelf? Het laatste deel van het concert is legendarisch vanwege de verschuiving van een donkere en rusteloze sfeer naar een uiterst jubelende D Major-finale. De jonge Beethoven zou dit concert hebben aanbeden en het in zijn kernpianorepertoire hebben gehouden.
Beethoven – Sonata Pathétique
Als je somber en somber bent, is de Sonata Pathétique is de perfecte begeleiding. Tijdloos en vreugdevol herkenbaar door de unieke motieflijn die Beethoven overal gebruikt, het is geen verrassing dat deze sonate een van de meest gevierde composities van de componist blijft.
Liszt – La Campanella
Letterlijk betekent belletje in het Italiaans ontleent La Campanella zijn melodie aan het laatste deel van Paganinis Vioolconcert nr. 2, waarin het deuntje wordt begeleid door een handbel. Dit is de derde van Liszts zes Grandes Etudes de Paganini en het heeft een etherische schoonheid in zijn rinkelende, klokachtige tonen.
Mozart – Pianosonate nr. 11 (inclusief Rondo alla Turca)
Het derde deel Rondo alla Turca van de sonata is zo populair dat het vaak wordt gespeeld als zijn eigen muzikale entiteit. De beweging imiteert het geluid van Turkse militaire bands, die in die tijd in zwang waren bij Europese componisten.
Rachmaninov – Pianoconcert nr. 2 in c klein
Rachmaninovs tweede pianoconcert heeft claimde acht keer onze Classic FM Hall of Fame toppositie sinds de hitlijst in 1996 begon… maar wat maakt dit onaantastbaar epische werk van genialiteit zo speciaal? Is het het contrast van het eerste deel tussen solo pianopassages en stormende orkestrale themas? Is het het emotioneel stroperige tweede deel dat Brief Encounter zijn onvergetelijke soundtrack bezorgde? Of is het de epische virtuoze finale van het derde deel, waaronder de beste pianisten kunnen kraken?