Maak indruk op je vrienden met deze ongelooflijke feiten over de wereld om ons heen
1. Babys hebben ongeveer 100 botten meer dan volwassenen
Babys hebben ongeveer 300 botten bij de geboorte, met kraakbeen tussen veel van hen. Deze extra flexibiliteit helpt ze door het geboortekanaal te gaan en zorgt ook voor een snelle groei. Met de leeftijd smelten veel van de botten samen, waardoor 206 botten overblijven die een gemiddeld volwassen skelet vormen.
2. De Eiffeltoren kan in de zomer 15 cm hoger worden
Wanneer een stof wordt opgewarmd, bewegen de deeltjes meer en neemt deze een groter volume in – dit staat bekend als thermische uitzetting. Omgekeerd zorgt een temperatuurdaling ervoor dat het weer samentrekt. Het kwikniveau in een thermometer stijgt en daalt bijvoorbeeld naarmate het volume van het kwik verandert met de omgevingstemperatuur. Dit effect is het meest dramatisch bij gassen, maar treedt ook op in vloeistoffen en vaste stoffen zoals ijzer. Om deze reden worden grote constructies zoals bruggen gebouwd met uitzettingsvoegen waardoor ze enige ruimte hebben om uit te zetten en te krimpen zonder enige schade te veroorzaken.
3. 20% van de zuurstof op aarde wordt geproduceerd door het Amazone-regenwoud.
Onze atmosfeer bestaat voor ongeveer 78 procent uit stikstof en 21 procent uit zuurstof, met verschillende andere gassen die in kleine hoeveelheden aanwezig zijn. De overgrote meerderheid van de levende organismen op aarde hebben zuurstof nodig om te overleven, en zetten het tijdens het ademen om in kooldioxide. Gelukkig vullen planten het zuurstofniveau van onze planeet voortdurend aan door middel van fotosynthese. Tijdens dit proces worden koolstofdioxide en water omgezet in energie, waarbij zuurstof als bijproduct vrijkomt. Het Amazone-regenwoud beslaat 5,5 miljoen vierkante kilometer (2,1 miljoen vierkante mijl) en circuleert een aanzienlijk deel van de zuurstof op aarde en absorbeert tegelijkertijd grote hoeveelheden kooldioxide.
4. Sommige metalen zijn zo reactief dat ze exploderen bij contact met water.
Er zijn bepaalde metalen – waaronder kalium, natrium, lithium, rubidium en cesium – die zo reactief zijn dat ze onmiddellijk oxideren (of verkleuren) bij blootstelling aan lucht. Ze kunnen zelfs explosies veroorzaken als ze in water vallen! Alle elementen streven ernaar chemisch stabiel te zijn, met andere woorden, om een volledige buitenste elektronenschil te hebben. Om dit te bereiken, hebben metalen de neiging elektronen af te scheiden. De alkalimetalen hebben slechts één elektron op hun buitenste schil, waardoor ze zeer graag deze ongewenste passagier via binding doorgeven aan een ander element. Als resultaat vormen ze zo gemakkelijk verbindingen met andere elementen dat ze niet onafhankelijk in de natuur voorkomen.
5. Een theelepel neutronenster zou 6 miljard ton wegen.
Een neutronenster is het overblijfsel van een zware ster die zonder brandstof zit. De stervende ster explodeert in een supernova, terwijl de kern ervan door de zwaartekracht ineenstort en een superdichte neutronenster vormt. Astronomen meten de verbijsterend grote massas van sterren of melkwegstelsels in zonsmassas, met één zonsmassa gelijk aan de massa van de zon (dat wil zeggen 2 x 1030 kilogram / 4,4 x 1030 pond). Typische neutronensterren hebben een massa van maximaal drie zonsmassas, die in een bol is gepropt met een straal van ongeveer tien kilometer (6,2 mijl) – wat resulteert in enkele van de dichtste materie in het bekende universum.
6. Hawaii komt elk jaar 7,5 cm dichter bij Alaska.
De aardkorst wordt opgesplitst in gigantische stukken die tektonische platen worden genoemd. Deze platen zijn constant in beweging, voortgestuwd door stromingen in de bovenmantel van de aarde. Heet, minder dicht gesteente stijgt op voordat het afkoelt en zinkt, waardoor circulaire convectiestromen ontstaan die werken als gigantische transportbanden en langzaam de tektonische platen erboven verschuiven. Hawaii ligt in het midden van de Pacific Plate, die langzaam noordwestelijk richting de Noord-Amerikaanse plaat drijft, terug naar Alaska. Het tempo van de platen is vergelijkbaar met de snelheid waarmee onze vingernagels groeien.
7. Krijt is gemaakt van biljoenen microscopisch kleine planktonfossielen
Kleine eencellige algen, coccolithoforen genaamd, leven al 200 miljoen jaar in de oceanen van de aarde. In tegenstelling tot andere zeeplanten omringen ze zichzelf met minuscule plaatjes calciet (coccolieten). Iets minder dan 100 miljoen jaar geleden waren de omstandigheden precies goed voor coccolithoforen om zich op te hopen in een dikke laag die de oceaanbodem bedekt met een witte slijk. Naarmate er zich meer sediment ophoopte, drukte de druk de coccolieten samen om gesteente te vormen, waardoor kalkafzettingen ontstonden zoals de witte kliffen van Dover. Coccolithoforen zijn slechts een van de vele prehistorische soorten die in fossiele vorm zijn vereeuwigd, maar hoe weten we hoe oud ze zijn? Na verloop van tijd vormen gesteenten zich in horizontale lagen, waardoor oudere rotsen aan de onderkant en jongere rotsen aan de bovenkant achterblijven. Door het soort gesteente te bestuderen waarin een fossiel wordt gevonden, kunnen paleontologen de leeftijd grofweg raden. Koolstofdatering geeft een preciezere schatting van de ouderdom van een fossiel, op basis van de snelheid waarmee radioactieve elementen zoals koolstof-14 vervallen.
8. Over 2,3 miljard jaar zal het te heet zijn om op aarde te leven.
In de komende honderden miljoenen jaren zal de zon steeds helderder en heter worden. Over iets meer dan 2 miljard jaar zullen de temperaturen hoog genoeg zijn om onze oceanen te verdampen, waardoor leven op aarde onmogelijk wordt. Onze planeet zal vandaag een uitgestrekte woestijn worden, vergelijkbaar met Mars. Terwijl het zich in de komende paar miljard jaar uitbreidt tot een rode reus, voorspellen wetenschappers dat de zon uiteindelijk de aarde volledig zal overspoelen, wat het definitieve einde voor onze planeet betekent.
9. IJsberen zijn bijna niet detecteerbaar door infraroodcameras
Thermische cameras detecteren de warmte die een onderwerp verliest als infrarood, maar ijsberen zijn experts in het bewaren van warmte. De beren blijven lekker warm door een dikke laag blubber onder de huid. Voeg hier een dichte bontjas aan toe en ze kunnen de koudste Arctische dag doorstaan.
10. Het duurt 8 minuten en 19 seconden voordat licht van de zon naar de aarde reist.
In de ruimte reist licht met een snelheid van 300.000 kilometer (186.000 mijl) per seconde. Zelfs bij deze halsbrekende snelheid kost het afleggen van de 150 miljoen oneven kilometers (93 miljoen mijl) tussen ons en de zon veel tijd. En acht minuten is nog steeds heel weinig vergeleken met de vijf en een half uur die het duurt voordat het zonlicht Pluto bereikt.
11. Als je alle lege ruimte in onze atomen eruit zou halen, zou het menselijk ras in het volume van een suikerklontje kunnen passen
De atomen waaruit de wereld om ons heen bestaat, lijken solide, maar zijn in feite meer dan 99,99999 procent lege ruimte. Een atoom bestaat uit een kleine, dichte kern omgeven door een wolk van elektronen, verspreid over een proportioneel groot gebied. Dit komt omdat elektronen niet alleen deeltjes zijn, maar ook als golven werken. Elektronen kunnen alleen bestaan waar de toppen en dalen van deze golven correct optellen. En in plaats van op één punt te bestaan, is de locatie van elk elektron verspreid over een reeks waarschijnlijkheden – een orbitaal. Ze nemen dus een enorme hoeveelheid ruimte in beslag.
12. Maagzuur is sterk genoeg om roestvrij staal op te lossen
Je maag verteert voedsel dankzij sterk corrosief zoutzuur met een pH van 2 tot 3. Dit zuur tast ook je maagwand aan, die zichzelf beschermt door een alkalibicarbonaat af te scheiden oplossing. De voering moet nog steeds continu worden vervangen en vernieuwt zichzelf elke vier dagen volledig.
13. De aarde is een gigantische magneet
De binnenste kern van de aarde is een bol van vast ijzer, omgeven door vloeibaar ijzer. Variaties in temperatuur en dichtheid veroorzaken stromen in dit ijzer, die op hun beurt elektrische stromen produceren. Deze stromingen worden op één lijn gebracht door de draaiing van de aarde en creëren samen een magnetisch veld dat wereldwijd door kompasnaalden wordt gebruikt.
14. Venus is de enige planeet die met de klok mee draait
Ons zonnestelsel begon als een wervelende wolk van stof en gas die uiteindelijk ineenstortte tot een draaiende schijf met de zon in het midden. Vanwege deze gemeenschappelijke oorsprong bewegen alle planeten rond de zon in dezelfde richting en op ongeveer hetzelfde vlak. Ze draaien ook allemaal in dezelfde richting (tegen de klok in als ze van ‘boven’ worden bekeken) – behalve Uranus en Venus. Uranus draait op zijn kant, terwijl Venus uitdagend in de tegenovergestelde richting draait. De meest waarschijnlijke oorzaak van deze planetaire excentrieke ballen zijn gigantische asteroïden die ze in het verre verleden uit koers hebben geslagen.
15. Een vlo kan sneller accelereren dan de Space Shuttle.
Een springende vlo bereikt duizelingwekkende hoogten van ongeveer acht centimeter in een milliseconde. Versnelling is de verandering in snelheid van een object in de loop van de tijd, vaak gemeten in ‘gs, waarbij één g gelijk is aan de versnelling veroorzaakt door de zwaartekracht op aarde (9,8 meter / 32,2 voet per vierkante seconde). Vlooien ervaren 100 g, terwijl de Space Shuttle een piek bereikte van ongeveer 5 g. Het geheim van de vlo is een rekbaar, rubberachtig eiwit waarmee het als een veer energie kan opslaan en afgeven.
Voor meer informatie wetenschappelijke en technologische artikelen, kunt u nu het nieuwste exemplaar van How It Works ophalen bij alle goede retailers of op onze website. Als u een tablet of smartphone heeft, kunt u de digitale versie ook downloaden op uw iOS- of Android-apparaat. Schrijf u vandaag nog in om ervoor te zorgen dat u nooit een nummer van het tijdschrift How It Works mist!